Religion

Kjell Magne Bondevik

For ein som kom frå Vestlandet til Oslo som teologistudent i 1967, var det heilt naturleg å kome i kontakt med 68-rørsla og dei kristne studentane som på ulike vis var med der.

Eg gjekk i Studenter­samfunnet og andre forum for diskusjon der bølgjene frå studentopprør i europeiske land slo inn. For oss teologistudentar var særleg bodskapen frå det internasjonale kyrkjemøtet i Uppsala i 1968 interessant og engasjerande. Samstundes las eg teologiprofessor Tor Aukrusts to bøker om Mennesket i samfunnet. Då fall mykje på plass. Slik vart eg meir og meir overtydd om at kristen etikk ikkje berre gjeld enkeltindividet, men også samfunnet og strukturar nasjonalt og internasjonalt. Ansvaret for den fattige verda og for miljø og ressursfordeling stod sentralt.

Konsekvensen for fleire av mine medstudentar var at dei vart sosialistar, «kristensosialistar». Men det vart ikkje slik for meg. Eg var aktiv i Kristeleg Folkepartis Ungdom og hadde stor tru på den kristendemokratiske ideen: overtydinga om at grunnleggande verdiar er viktigare enn høgre–venstre-skalaen i politikken. Vi danna studieringar og drøfta tilhøvet mellom kristendom og politikk og utfordringane frå 68-rørsla. Eg var, og er, oppteken av å differensiere, ikkje skilje, mellom religion og politikk og mellom kyrkje og samfunn. Men det er etiske samanhengar, grunnleggjande etiske verdiar, som vi har med oss frå kristendomen, og som har relevans for samfunn og politikk. Det dreier seg særleg om menneskeverdet, forvaltaransvaret og nestekjærleiken. Gjennom eit langt politisk liv har eg erfaring frå at dette i høgste grad er relevant.

Impulsane frå den samfunnsmessige og kyrkjelege debatten på slutten av 60- og inn på 70-talet (68-ar-rørsla) hadde innverknad på oss unge i KrF. Våre standpunkt blei radikaliserte i utanriks- og utviklingspolitikk, i miljø- og ressurspolitikk og til ein viss grad i økonomisk politikk. Vi bringa haldningane og standpunkta våre inn i hovudpartiet og makta til ein viss grad å påverke partiets politikk. Men ikkje så mykje som vi ville. Nokre av dei eldre var opne for vårt engasjement, andre var meir skeptiske. Men det blir feil når Tomm Kristiansen i sin artikkel i Dag og Tid (10. juni) teiknar eit bilete av at KrF ikkje forstod kva som var på gang i den kyrkjelege og samfunnsmessige debatten på denne tida.

Det gjaldt i alle fall ikkje alle av oss!

Boka til Jan Ove Ulstein, Oppbrotsteologi på det lange 70-talet, og Rune Slagstads artikkel og foredrag om «Det kyrkjelege hamskiftet» (Dag og Tid 13. mai) gjev mykje gjenkjenning for oss som var unge og aktive på den tida dei skriv om. Det er av særleg verdi at dei trekker linjer frå teologi og kyrkje til samfunn og politikk og set det inn i ein internasjonal samanheng. 68-ar-rørsla både i eige og andre land fekk langvarige verknader som pregar mange av oss og samfunnet den dag i dag.

Kjell Magne Bondevik er teolog og politikar for Kristelig Folkeparti.