Teikning: May Linn Clement
«Me har ikkje grunnlag for å seia at bokmålsbrukarar har kvassare penn enn andre, men nokre av dei evnar å kløyva kvass i to.»
Gjennom Hitlers progagandaminister Joseph Goebbels får vi eit innblikk i sanninga bak Nazi-Tysklands propagandamaskin.
Foto: Another World Entertainment
Propaganda på agendaen
Fører og forfører er ein drivande historietime om tidenes skumlaste skrønemakar.
Ein mann med tomlar opp i ruinane i ein forstad sør i Beirut etter at fredsavtalen mellom Hizbollah og Israel vart gjeldande 27. november.
Foto: Mohammed Yassin / Reuters / NTB
Fredsavtale med biverknader
Avtalen mellom Israel og Libanon kan få vidtrekkjande konsekvensar.
President Donald Trump og budsjettdirektøren hans, Russel Vought, held pressekonferanse i Det kvite huset i Washington i 2019. No får Vought på ny denne jobben. I mellomtida har han vore sentral i Project 2025.
Foto: Evan Vucci / AP / NTB
Project 2025 – ein plan for omforming av USA
Les eit utval av politikkframlegga her.
Thomas Hylland Eriksen fotografert i samband med utgjevinga av boka Appenes planet i 2021.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
«Eit førebilete på den offentlege intellektuelle som ujålete og usnobba ytra seg i ålmenta.»
Thomas Hylland Eriksen (1962–2024)
Spel
Edvard Hoem er ein prislønt roman- og biografiforfattar, dramatikar og salmediktar, poet og Shakespeare-gjendiktar.
Foto: Paal Audestad
«Edvard Hoems Ung mann vil ut er blitt ei levande bok, og eit viktig tidsdokument frå ein småby.»
Foto: Stian Lysberg Solum / NTB
Om Noreg gjev 105 milliardar til Ukraina neste år, aukar sjansen for å halde Trump inne på laget, meiner Guri Melby.
Maja Lunde har skrive om korleis teknologien tek over barndommen.
Foto: Agnete Brun
Skjermbruksvett
Skjermen er den nye synda i tilværet. Og debatten rullar.
Foto: Edvard Thorup / Dreyers forlag
«Breidlid skil i det heile ikkje mellom forsking og aktivisme»
Elever på Dokka skule, ein av skulane i Innlandet som skal leggast ned.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Vidaregåande opplæring er moden for reform
Rolf Jacobsen budde i Skappels gate 2 på Hamar.
Foto: Thomas Andersen / Wikimedia Commons
«På Hamar sitter de på gull, spørsmålet er bare om politikerne forstår det?»
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
Ei lauvtynn silisiumskive foredla til mikrobrikker på laboratoriet til Sintef i Forskingsparken i Oslo.
Foto: Sindre Deschington
Mikrobrikkene som formar framtida
Finst det ein snarveg til å forstå stormaktsspelet og teknologien bak dei viktige databrikkene? Ja, ein kan ta turen til Sintefs laboratorium på Blindern i Oslo.
Den rustne kjempa
Tyskland treng strategiske investeringar, men både politikarar og veljarar har angst for risiko. No blir det nyval i Europas største økonomi.
Flogvitet Bent Larsen var poly-litt-av-kvart. Her spelar han sjakk mot Bobby Fischer i Piatigorsky Cup i California i 1966.
Foto via Wikimedia Commons
«Den danske stormeisteren Bent Larsen (1935–2010) er det næraste vi kjem eit flogvit i nordisk sjakk.»
Magnus Lysberg (t.v.) og Harald Stolt Nielsen har arbeidd som krimjournalistar i Aftenposten i fleire år.
Foto: Astrid Waller
Ei vill mafiahistorie frå Noreg
Harald Stolt-Nielsen og Magnus Lysberg har skrive ei veldokumentert norsk-marokkansk mafiahistorie.
Juliette (Izïa Higelin) dreg til heimbyen for å besøke familien. Det viser seg at faren ikkje klarer å uttrykkje kjenslene sine, mora har blitt meir eksentrisk enn nokon gong, systera er i ei midtlivskrise, og bestemora har hamna på aldersheim.
Foto: Arthaus
Vår Juliette har overraskande tyngde til å vera pakka inn så lett
Einar Økland heime i Valevåg.
Foto: Helge Skodvin
Samlaren
Einar Økland vil helst høyra noko han ikkje har høyrt før – og så skriv han ein lyrisk tekst som han ikkje visste at han kunne skriva. Deretter held han fram med å samla.
Ivo de Figueiredo.
Foto: Agnete Brun
Få kjenner Munch betre
Ivo de Figueiredos tobindsbiografi om Edvard Munch er nyansert og underhaldande.
Olav Thon (1923–2024).
Foto: Heiko Junge / NTB
Stadutviklaren Olav Thon
Olav Thon skapte den moderne norske bygdebyen – med større bilbruk og fleire kjøpesenter.
Brukarstyrt personleg assistanse (BPA) er eit viktig likestillingsverkemiddel.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Grunn til uro
Ikkje berre er leiande norske politikarar og dei største partia lite opptekne av rettane til menneske med nedsett funksjonsevne; også statlege forvaltningsorgan, til dømes Pasientskadenemnda, praktiserer lovverket på diskriminerande vis.
Gaute Heivoll har vunne Brageprisen, blant andre prisar, sidan han debuterte i 2002.
Foto: Monika Holand Bøe
Eit solid stykke arbeid
Gaute Heivoll skriv storslått om dei små tinga og smålåtent om dei store.
Leila (Arienne Mandi) er på det iranske i judolandslaget i VM i 2019, men den viktigaste kampen i denne filmen skjer utanfor matta.
Foto: Juda Khatia Psuturi / Another World Entertainment
Høgspent judokamp
Iransk politikk og internasjonal idrett skapar sitrande spenning i Tatami.
I Little Odessa held ukrainarar, russarar og georgiarar til.
Alle foto: Ida Lødemel Tvedt
Optimismen i Little Odessa
Austanfor Coney Island i New York ligg ein postsovjetisk enklave.
Her røysta ukrainarar, russarar og georgiarar på Trump.
ALLIERTE: Benjamin Netanyahu på besøk hos daverande presidentkandidat Donald Trump på Mar-a-Lago i Florida 26. juli. i den førre presidentperioden sin gav Trump heilhjarta støtte til Netanyahu og Israel.
Foto: Alex Brandon / AP / NTB
Trumps valsiger har gjeve Netanyahu ny sjølvtillit.
No kvittar han seg med dei moderate kreftene i leiinga og gjev meir spelerom til dei yttarleggåande. Det kan verta lagnadstungt.
På 70-talet meinte nokon at Billy Swan song som ein mellomting av Ringo Starr og Elvis. Det held vel til husbruk på eldre dagar.
Foto: Ctsy Monument Records, 1976
Arkivet: Hjelpa er nær
I november for femti år sidan blei genistreken «I Can Help» skriven og framført av ringreven Billy Swan.
«Eg trudde hestar levde evig, i alle fall Herkules. No veit eg ikkje lenger kva eg trur.»
Joachim Cooder er kjend som perkusjonist frå fleire utgivingar saman med opphavet, Ry Cooder.
Foto: Amanda Charchian
Motellet til drøymaren
Joachim Cooder opnar dørene til sju musikalske rom.
Taiwanarar feirar nasjonaldagen 10. oktober framfor presidentbygget i Taipei.
Foto: Chiang Ying-ying / AP / NTB
Illusjonen om «eitt Kina»
Kina gjer krav på Taiwan, og Noreg anerkjenner ikkje Taiwan som sjølvstendig stat. Men kor sterkt står argumenta for at Taiwan er ein del av Kina?
Teikning: May Linn Clement
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
Det kjæraste eg har? Min ser ikkje slik ut, men eg er ganske glad i han, ja.
Foto via Wikimedia Commons
Smørbutten min får du nok aldri
Ei flygande badstove skal få ny heim, sit det nokon inni alt?
Foto: Maren Bø
Badstovene tek av
Det er interessant korleis badstove inne kan vere så ut, mens badstove ute er så in.
Morgonfrisk fersking
«Ein kan kjenna seg frisk og sterk, vera åndsfrisk eller endåtil frisk som ein fisk, friskna til, verta frisk att frå sjukdomen og heilt friskmeld.»
150-årsjubilant: den austerrikske komponisten Arnold Schönberg (1874–1951).
Fredshymne
Kammerchor Stuttgart tolkar Schönbergs «illusjon for blandakor» truverdig.
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.
Putin og fullmånen
Trump har lova å få slutt på Russlands krigføring 21. januar. Spørsmålet er kor Musk og Orbán står då, og kor sint Putin er.
Den rumenske forfattaren Mircea Cartarescu har skrive både skjønnlitteratur, lyrikk og litterære essay.
Foto: Solum Bokvennen
