Den kvasse eggenPå toppen av Bømlo fann menneska eit råstoff som gav makt over dyra og verda.Per Anders Todal
På toppen av Bømlo fann menneska eit råstoff som gav makt over dyra og verda.
Utsynet frå toppen av Siggjo er òg eit utsyn over den eldste norske historia.
Foto: Per Anders Todal
Fritidsbåten til Einar Eidesvik brukar ikkje mange minutta på vegen inn frå Hespriholmen til Bømlo, men det kjennest likevel som ei reise gjennom ei umåteleg lang soge. «Hele landsdelen virker som en fortelling om fedrelandets historie», skreiv arkeologen Haakon Shetelig om Hordaland, og ingen stad fann han meir grøderikt historisk jordsmon enn på Bømlo. Men mykje av denne store forteljinga er framleis ukjend, og dei eldste kapitla finst attpåtil i ulike versjonar.
Arkeologar imellom går det ein debatt som kan oppsummerast som rein mot sel: Somme meiner at det var reinen som drog dei første menneska inn i Noreg, og at dei i hovudsak heldt fram reinjegerlivet frå kontinentet. Andre held på at desse folka braut med fortida si og starta eit nytt liv som seljegerar, og berre dreiv sesongjakt etter reinen i fjellet som ei attåtnæring.
Eg har valt å tru på seltilhengarane. Det kan nok hengje saman med at eg er svært tilbøyeleg til å sjå på Noreg frå sjøsida. Men eg har òg late meg overtyde av det enkle faktumet at dei aller fleste funna frå eldre steinalder i Noreg er langt ute i skjergarden, og der fanst det ikkje rein i steinalderen heller. Lekmannskonklusjonen min er at dei første menneska i Noreg truleg levde det meste av livet som seljegerar, i eit tilvære på stadig reise frå teltplass til teltplass.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
