Krig I Andrej Kurkov Opne og løynde forhandlingar President Volodomyr Zelenskyj blir pressa frå alle kantar for å både inngå ein avtale med Russland og endre grunnlova. Men oppslutninga om han har auka.
Intervju I Eva Aalberg Undheim Vil sende asylsøkjarar ut av Europa Går EU inn for asylbehandling i tredjeland, skal ikkje Noreg vurdere det, då skal Noreg også gjere det, seier Tage Pettersen (H).
Tryggingspolitikk I Christiane Jordheim Larsen Eit diplomatisk stykke Noreg USAs minkande interesse for Europa er ikkje nemnd i den nye regjeringsplanen. Statsministeren hevdar at USA framleis er interessert i Noreg, og får ekspertstøtte.
Teknologi I Per Thorvaldsen Hugs refleks! Korleis klarar ein refleks å reflektera ljos attende til den som sender det ut?
Kommentar I Astrid Sverresdotter Dypvik Dei snakkar om det heile tida Når nokon først byrjar snakke om massedeportasjonar, er det vanskeleg å ikkje seie imot. Men det kjennest litt som å gå på limpinnen.
Leiar I Svein Gjerdåker Den antisemittiske gifta «Antisemittismen har kome frå både ytre venstre og ytre høgre side. Frå kristne og muslimar.»
Historie Den raude banden som herja med Danmark Blekingegadebanden forsynte palestinske terroristar med pengar og våpen frå væpna ran og innbrot.
Resesjon Tysk nedtur Tysklands økonomi opplever den verste krisa sidan andre verdskrigen, er bodskapen frå tysk industri, men Merz-regjeringa klarer ikkje å snu utviklinga.
Essay I Ingvald Aarstein Dalen som forsvann Den verna Nedalen i Trøndelag var eit uvanleg rikt naturmiljø. Forfattaren Karl H. Brox kom dit rett før kraftutbygginga og kunne ikkje gløyme det han opplevde.
Kommentar I Magnus Rotevatn Demokratisk tilbakeslag – eller status quo? Dei siste månadane i Tanzania har vore dramatiske, men valden viser berre at alt er som før.
Kommentar I klima «Når kostnader og nytte med klimapolitikk er ukjende, er eit nasjonalt klimamål ein dårleg idé.» av Øystein Sjølie
Forsvar I Sigurd Arnekleiv Bækkelund Ei ny verd i emning Den noverande ordenen som skal trygge verda mot atomvåpen, kan stå for fall, meiner forskaren Pavel Podvig.
Kultur I Hallgeir Opedal Slimålar og stavkyrkjer Å setje avgjerder ut til folket er alltid ein risikosport.
Kommentar Kinas nye verd Grafane peikar berre éin veg. Den lange epoken med vestleg dominans går mot slutten, skriv Per Anders Todal
Kommentar I Torbjørn L. Knutsen Den store vendinga USAs fremste oppgåve i det 21. hundreåret er ikkje lenger å spreia demokrati, men å tryggja seg sjølv.
Oljefondet I Christiane Jordheim Larsen Etterlyser etisk leiarskap i oljefondet Oljefondet har vore eit fyrtårn i investormiljøet. At Etikkrådet er sett til side, er eit alvorleg tilbakeslag, seier menneskerettsprofil Phil Bloomer.
Politikk I Eva Aalberg Undheim – Raudt har nærma seg SV SV har ei stor utfordring med å finne rolla si i eit endra politisk landskap, seier Ingrid Fiskaa.
Russland Leiketøy vi ikkje vil ha Russarane skal feire jul og nyttår i år òg, med krigen som bakteppe.
Krig I Frederik Stjernfelt Det postheroiske Europa Berre finnane ønsker å slåst. – Det avgjerande i eit slag mot russarane vil vere infanteri, altså soldatar. Men Europa manglar soldatar som er villige til å kjempe, seier militærrådgivaren Edward Luttwak.
Kommentar I Hallgeir Opedal Kjenslegeneratoren Ingenting skapar meir engasjement enn fotball og fredsprisar.
Kommentar I Svein Tuastad Harar og skjelpadder på Løvebakken Omstillingskommisjonen blir ein testbrønn. Skal makta rå, eller skal politikken utformast i eit ope ordskifte der dei beste argumenta vinn?
Kommentar Klimakvotar fungerer dårleg Styresmaktene kan i teorien velje mellom kvotar og avgifter for å få ned utslepp, men klimakvotar byr på store praktiske problem.
Energi Norske kommunar klare for kjernekraft Etter rundt 50 års tagnad og passiv motstand er kjernekrafta brått i vinden att.
Krig Vond veke for president Zelenskyj Zelenskyjs stabssjef har trekt seg, utan at det løyser nokon problem for presidenten. Ukrainarane førebur seg på jule- og nyttårsfeiringa meir på trass enn i forventning.
Bokkommentar Kulturkrigaren Historikarlauget var i tida etter 1945 eittpartistaten i miniatyr, med Jens Arup Seip som historiefagets svar på Einar Gerhardsen.
Politikk I Per Anders Todal Det store tabuet i klimapolitikken – Det burde ikkje vere kontroversielt å lage ei utgreiing for sluttfasen på norsk sokkel, seier universitetsrektor og petroleumsøkonom Klaus Mohn.
Kommentar Budsjettforlik med helsing heim Senterpartiets Bjørn Arild Gram frå Steinkjer stiller seg bak eit budsjettforlik som får opp farten på Hilmarfestivalen i Steinkjer.
Leiar I Svein Gjerdåker Krevjande storting Trass all mediestøyen og oppslag om «budsjettkaos» har vi fått eit nytt statsbudsjett innanfor tidsfristen. Det var ikkje sjølvsagt.
Tannhelse I Christiane Jordheim Larsen Puss, så går du i pluss Budsjettsemja gav 360 millionar friske kroner til tannhelse. Det er berre ein brøkdel av kva ei tannhelsereform kan komme til å koste.
Språk i skulen God språkpolitikk, dårleg etterleving Held nedgangen i nynorskelevar fram i same tempo som no, vil det vere svært få nynorskelevar att nokre generasjonar framover. Det seier Åse Wetås, direktør i Språkrådet.
Radio I Hallgeir Opedal Stadig færre lyttar til tradisjonell radio Er radiodagane over? Eller: Kvifor vert det alltid så mykje støy rundt NRK?
Samfunn I Sigurd Arnekleiv Bækkelund Vil ikkje ut med annonsesum Rema 1000 gir ein million kroner til Frelsesarmeen, men nyttar endå større summar på å marknadsføre donasjonen.
Russland I Aleksandr Saburov «Spørsmålet er korleis vi levde» Den russiske staten lærer oss korleis vi skal døy friske.
Intervju I Erik Martiniussen – Russland må kvitta seg med den kolonialistiske arven Vitaly Servetnik er ein av fleire opposisjonelle som har måtta rømma frå Russland. I eksil i ein stor europeisk by jobbar han for total politisk transformasjon av Russland.
Utanriks CIA-tilbakeslag Rahmanullah Lakanwal, som skaut to soldatar i Washington D.C. i førre veke, har vore soldat i ein CIA-milits i Afghanistan.
Litteratur I Ottar Grepstad Riksarkivet i Valevåg I seksti år har Einar Økland sendt og fått brev og manuskript. No er desse dokumenta frå norsk skriftkultur 1959–2019 digitaliserte. Økland-arkivet er som eit litterært riksarkiv.
Kommentar I Vidar Ystad Utan skamvett Avtroppande Høgre-leiar Erna Solberg meiner å vere i posisjon til å felle dom over statsminister Jonas Gahr Støre. Ho kallar resultatet av budsjettforhandlingane «pinleg for Arbeidarpartiet».
Kommentar Eit ope skattehol for kriminelle Skatteetaten har fått refs frå Riksrevisjonen for slapp kontroll med momssvindel. Årlege momsrefusjonar på 176 milliardar ligg lagleg til for at kriminelle utnyttar ordninga.
Skule Nynorskutfordringar i den vidaregåande skulen Andelen avgangselevar på vidaregåande skule som tek hovudmålseksamen på nynorsk, har gått ned med 25 prosent på to år.
Energi Vil fanga havvind med ein vegg av turbinar Kven har sagt at vindturbinar til havs må vera gigantiske utgåver av turbinar på land? Noko heilt nytt kan vera i emning i havet vest for Bergen.
UTANRIKS Grønland etter sjokket Tida er inne for at Danmark, Norden og EU investerer i Grønland, seier folketingsrepresentant Aaja Chemnitz.
Retorikk Syn for segn Nokre gonger er ikkje ord nok. Då må ein ty til gulrot, steintavler, mjølkekartong – eller spade.
Samfunn Meir læring, færre fag Skuleforskar Elise Farstad Djupedal har funne ut at skuleløpet har auka tilsvarande to skuleår sidan 1990. No vil kunnskapsministeren kutte i timetalet.
Frå matfatet Lancet-serien Ultraprosessert mat høyrer ikkje berre heime i kosthaldsråd, men i politikken.
Krig I Andrej Kurkov Fredsplanen og andre skandalar «Fredssamtalane» om ein plan Russland ikkje vil underteikne, overskyggjer skandalen der menn tilknytte presidentkontoret har soge til seg pengar frå statseigde verksemder.
Kommentar I Halvor Tjønn Putin vann også denne omgangen Dei siste to vekene syner kor splitta og rådlaust Vesten er i møte med eit Putin-regime oppsett på vidare militær erobring.
Leiar I Svein Gjerdåker Grunn til pessimisme «Det siste klimatoppmøtet, som vart avslutta i Brasil sist veke, endra lite.»
Holocaust «Jødar får ikkje lenger vere menneske» Det er 83 år sidan 529 jødar vart deporterte frå Noreg på skipet «Donau» 26. november 1942. Veka før vart Einar Nathan og 20 andre jødar sende same vegen.
Økonomi Kina-sjokket skakar tyskarane Den aggressive økonomiske politikken til Kina trugar fleire millionar arbeidsplassar. Globaliseringseksperten Dalia Marin forklarer korleis Tyskland hamna i denne situasjonen.
Russland I Aleksandr Saburov Å skru klokka tilbake – til 2007 Vi hentar fram det som var kult då vi var unge. Men vi liker det ikkje.
KOMMENTAR I Digitale juksemakarar Vi veit ikkje kor mange som juksar seg til betre karakterar med KI. Men mistanke om at det skjer i stor stil, er gift for utdanningssystemet og for samfunnet.
Kommentar Der piggtråd og rettsløyse blir velsigna av Trump Offera for falske skuldingar og vilkårlege arrestasjonar er i ferd med å bli mange i El Salvador.
Kommentar I Sigurd Bjørnestad Offentleg gjeld over alle grenser Store underskot på statsbudsjetta dreg mange land ned i gjeldsholet. Og verre skal det bli.
Tyskland I Sigurd Arnekleiv Bækkelund Skuldar AfD for spionasje AfD har i mange år blitt skulda for å ha nære band til Vladimir Putin. No kan det føre til open konflikt i partileiinga.
Oljefondet I Christiane Jordheim Larsen Stoltenberg-metoden Det går ein raud tråd frå Jens Stoltenbergs hovudoppgåve i sosialøkonomi til hastevedtaket om oljefondets etikkråd.
Intervju I Marita Liabø Bonuskampane i kulissane Fotballspelarar blir rike, og sjølv i offentlege verksemder får leiarar millionar i bonus. – Vi har sjølv valt det, seier økonom Iver Bragelien ved Noregs Handelshøgskule.
Krig Rekneskap og oppgjer i krigstid Korrupsjonssakene i Ukraina svekker Volodymyr Zelenskyj, trass i at presidenten sjølv ikkje er skulda for noko, skriv Andrej Kurkov.
Handelspolitikk I Eva Aalberg Undheim Handelstiltak i grenseland Jussen bak EUs tolltiltak mot Noreg er uprøvd. Og det finst ikkje nokon rettsleg måte for regjeringa å utfordre vedtaket på, seier EØS-rettsekspert Halvard Haukeland Fredriksen.
Natur I Hallgeir Opedal På skothald Fire hardingar får motstand og medhald om meiningar om villreinstamma på Hardangervidda. For det er ikkje alle svar ein kan setje to strekar under.
Leiar I Svein Gjerdåker EU-tull «Det er eit direkte uvenleg vedtak av EU mot eit land som har vore tett knytt til EU gjennom EØS i over 30 år.»
Russland I Aleksandr Saburov Krigen som straff og sjølvdrap Når ein ikkje bryr seg, ei heller om seg og sitt, er vegen til slagmarka kort.
Rask mote Kinesiske klede av italiensk fabrikat EU vil ha industriproduksjonen tilbake til Europa for å gjere oss mindre avhengige av Kina. Så kva gjer Kina? Dei overtek produksjonsapparatet innanfor EUs grenser.
Austerrike I Sigurd Arnekleiv Bækkelund Keisarfamilien som aldri forsvann 107 år etter at habsburgarriket kollapsa, har etterkomarane etter den austerrikske keisaren framleis uformell makt.
Operation Southern Spear USA har væpna styrkar i Karibia Trump-tilhengjarane rosar sjefen sin for å halde tett om kva han eigentleg er ute etter i Karibia. Det er uklart kor langt denne offensiven vil gå.
Kommentar Byggjeskikk og uskikk Ei hardhendt utbygging har lenge fare over bygd og by og etterlate seg eit annleis land. Er det von om at trenden snur? Ulf Andenæs har vitja Hallingdal.
Kommentar Skriftemål frå ei radwife Lengten etter barn, fritid eller ein heim som oppfyller grunnleggande HMS-krav, treng ikkje vere synonymt med konservatisme.
Natur Fire hardingar om villrein Del 1. Om villreinen på Hardangervidda er truga, kvifor ikkje slutte å jakte på dei? Her er fire jegerar med sterke meiningar om regjeringa si «Forslag til tiltaksplan for Hardangervidda villreinområde» . I del 2 kjem svar på påstandane.
Økonomi Akilleshælen til velferdsstaten Oljefondet er ein stor suksess. Nett difor er det med på å gjere Noreg sårbart, meiner finansforskar Espen Henriksen.
Klima I Sigurd Arnekleiv Bækkelund Store spørsmål, små steg At USA held seg borte frå klimatoppmøtet, treng ikkje øydelegge utfallet. – Klimakampen går først og fremst føre seg i kvart enkelt land, fortel Bård Lahn.
Miljø I Per Anders Todal Går god for giftløyvet til oppdrettarane Dei ekstreme nivåa av gifta tralopyril i sjøbotnen viser ikkje at godkjenninga av stoffet var feil, meiner seksjonsleiar Anne Line Filtved i Miljødirektoratet.
