Essay
Ein keynesiansk bystat
Del 2: Bystaten Singapore er verdsmeister i matematikk. Og framtidsplanlegging. Det ligg i korta at svar med to strekar under er mangelvare; det er framtidsscenario som gjeld.
Illustrasjon: Björk Bjarkadottir
Lytt til artikkelen:
Eg møter den norske ambassadøren til Singapore til samtale over ein kopp te i The Tanglin Club, skipa i 1865, ein av dei eldste klubbane i Singapore, sjølvsagt med eit eige Churchill-rom, opphavleg ein møtestad berre for europearar. Møblementet er gult, veggene kvite og utanfor: grønt i alskens avbrigde i form av tropisk flora. Det kjennest innimellom som om vi (framleis) er i ein britisk koloni; ein ser samtida gjennom eit flor av fortid. Ambassadøren seier at medvitet om Singapore som bystat er meir utbreitt, meir til stades i dag. Her er soga om dei europeiske bystatane velkjend. Nokre vindskeive parallellar ligg òg i dagen. Til liks med dei italienske er Singapore gjennomstrøymd av handel. Og «arven» etter dei greske bystatane kjem – eit stykke på veg – til uttrykk gjennom bokstavleg tala drakoniske lover. Kvar månad vert i gjennomsnitt eitt menneske avretta ved henging (rett nok på «humant» vis: stakkaren med lykkje kring halsen står på ein lem og døyr med ein gong når han dett ned under føtene hans). Ekkoet frå Storbritannia er mest høyrande på skulane i Singapore. Engelsk er opplæringsmål, og elevane plar toppa internasjonale målingar og rangeringar i matematikk.
Det var forresten nett matematikk John Maynard Keynes studerte i Cambridge. Etter eksamen i 1905 fekk han arbeid som clerk ved The India Office. Jamsides obligatoriske gjeremål gjorde Keynes ferdig (fyrsteutkastet) til A Treatise on Probability. Dessutan skreiv han ei bok om pengeskipnaden og finanssektoren i India. For Keynes må Asia ha vore samtid, rett nok med britane som herrar og asiatar som trælar mange stader. Sola står framleis fyrst opp i aust. Men på eit anna vis enn under det britiske verdsriket. Vesten vert eldre, gråare, relativt mindre både økonomisk og i folketal. Makt og andre tyngdepunkt flytter austover. A.O. Vinje hadde neppe reist til Storbritannia i dag for å skriva det kan kalla si engelske bok, A Norseman’s Views of Britain and the British. Meir sannsynleg ville vi ha fått ferdaminne frå Asia i staden.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
