Eg elskar å fly, ikkje alltid, men idet flyet rusar motoren og står klart til å ta av, og eg kjenner at eg får sommarfuglar i magen og ventar på at krafta i dei to motorane skal presse meg tilbake i stolryggen, og idet flyet begynner å få opp farten og alt det som er utanfor forsvinn, og farten blir større og større, tenkjer eg alltid kva om flyet ikkje lettar, kva om det er for tungt, men så merkar eg at flyet lettar og bakken blir borte, og det tek til å riste.

Og så flyg flyet gjennom nokre mørke skyer, og ristinga held fram, og eg hatar det som får flyet til å riste, og eg blir svært uroleg og pressar skoa ned i dørken, som om det hjelper, og held hardt i armlenet heller enn å la meg fly med flyet, så med eitt er flyet over skyene, og eg glanar på sola og skyene som meir og meir minner om ei rar og bølgjete slette av snø, så pussig og snål som runde snøskavlar, og det er ingen, heldigvis, som går på ski, om ikkje eg med eitt får sjå Paulus, med ski og to digre venger og ein lysande ring over hovudet, langt skjegg og på ein prikk lik julenissen.

Eg set meg betre til rette og ventar på flyvertane; dei kjem alltid sist til meg, tenkjer eg, og får lyst på øl og dram, og noko salt, altså nøtter, det sit ei flott dame inntil meg, og ho les Aftenposten, og eg bøyer meg fram for å få opp ei bok frå veska mi som eg har mellom skoa; eg kan høyre at flyvertane er hos dei som er overklassen på flyturen; dei som ikkje betaler for seg sjølv, men får ein eller annan jobb til å betale; eg glanar meir ut av den ovale flyruta, og ser mot ho eg sit inntil, som held fram med å lese Aftenposten, og eg skjønar ikkje at nokon kan lese Aftenposten; som om eg tenkte noko feil, så begynte flyet å riste igjen, og det blei stille der framme hos sossen, dei med billige drinkar og mat, og eg glante ut på slettene av underleg skyer, stadig vekk utan Paulus; eg kunne sjå at dama med Aftenposten ikkje likte seg, ho blei uroleg og la frå seg Aftenposten, og ho steig i vørdnad hos meg.

Så kom flyvertane nærmare, og ristinga gav seg, og eg slutta å presse skoa mot dørken, og eg slapp taket i armlenet, og plukka opp boka som eg hadde plassert i fanget; det var Dantes Guddommelege komedie, og eg las «Inferno» ein gong til, ettersom eg skulle vere med på ein samtale om Dante på Nedre Eiker bibliotek, saman med ein annan forfattar og ein professor; og det var berre «Inferno» vi skulle samtale om, ikkje berre, men mest om «Inferno» og så ein heil del om Dante, men der var eg godt budd; eg hadde nettopp lest ei svær bok om Dante.

Alt det som er trygt, er på bakken, og eg var ikkje på bakken, eg var oppe i lufta, og eg hatar det når det ristar, men no hadde ristinga gitt seg, og eg bad om ein øl og ein liten dram, eg måtte trekkje pusten og trong ein dram, eg blir stressa av turbulens, eg elskar når flyet gir full gass, men turbulens er ikkje noko for meg, eg stira på dama ved sida av meg, og ho såg bak meg mot flyruta, også ho bad om ein dram og litt kvitvin, høyrde eg.

Så rasla det i avispapir og jaggu tok ho til å lese vidare i Aftenposten, eg tok ein god slurk øl og dukka ned i Dantes merkverdige verd, og eg lurte på kor hard han var med dei som hadde synda, det var sjølvsagt ikkje noka tilgiving i helvete, og kvar hadde han lese om alle dei underlege straffene som han skildrar så tydeleg, ja, i detalj, og mange er svært groteske; han må ha lese det i Det gamle testamentet, og da Jobs bok, og så hadde han jo krigserfaring, etter å ha vore med i slag, på mange måtar er det ein likskap mellom Dante og den engelske eksentriske forfattaren William Blake, ikkje i straffene, men i dei luftige tankane om det heilage; eg las ein plass at det var flest slike snålingar i England, og salig mor mi var engelsk og svært eksentrisk.

Eg såg eit bakhovud som eg trudde eg kjende, men det var ikkje Dag Solstad, men det likna; pjuskete, slite og gamalt, som håret mitt, eg hadde vore på ein festival i Odda og nokon hadde teke bilete av mitt og Solstads bakhovud, han var på den same festivalen, det var før eg gjekk til frisøren, og det var ikkje nokon skilnad på mitt og Solstads hår, men den beste replikken kom frå ein kollega som sa at eg såg ut som Edvard Hoem utan krøller.

Eg glante heile vegen mot dei som sat på gratisplassane til sossen, alle var kledde som pengefolk flest, liksom eg ser ut som ein norsk forfattar: alt i svart, slik at dotter mi tullar med meg, og barnebarna mine spør om eg berre går i svart, da svarar eg at eg har tre kvite skjorter, men eg har tjue svarte, da ler dei av meg, men eg fattar kva dei meiner, ettersom eg berre går i mørke dressar.

Bakhovudet til han som minte meg om Solstad, snudde seg, og det var ein helt annan type, og han sat saman med pengefolka og såg ut som Solstad bakfrå, dette var merkeleg, ein pengetype som kunne minne om Solstad, kva skjer i verda, det var ikkje til å tru; eg drakk opp ølet og dukka ned i Dantes verd ein gong til, mens eg høyrde at sidedama rasla med Aftenposten, eg fekk lyst til å minne henne på noko Georg Johannesen ein gong skreiv, det var ikkje om Aftenposten, men han meinte noko om Aftenposten òg, det var om VG, og VG er verre, og dei har reklamert for at ein VG-lesar ikkje får lese om Kierkegaard i VG, kven er det som reklamerer for slike ting; det Georg Johannesen sa om VG, var i samband med ei omsetjing av den kinesiske poeten Tu Fu som levde på 700-talet, at i ei fornuftig verd ville dikta hans kome ut kvar dag og VG med 1200 års mellomrom; eg glante på aftenpostdama og fekk lyst til å snakke med henne, men eg heldt tann for tunge og kunne sjå at ho las ivrig i avisa.

Eg venta på at flyvertane skulle kome tilbake, anten for å hente søppel eller for å selje noko ein gong til, før flyet skulle lande, sidan piloten sa noko om å lande om ikkje så lenge; dette var ein kort tur, og eg hadde teke toget om eg hadde hatt betre tid, eg likar tog betre enn fly, og i tillegg slepp ein å bli avkledd og gjennomlyst før ein går om bord i toget, eg undrar på kor lenge vi slepp det; eg hugsa ei historie om Ernst Jünger som på 70-talet, han var ein tysk forfattar som hadde vore med på den første verdskrigen og skrive ein roman om det, og han er kraftfull og heiter i norsk omsetjing I stålstormen; han var da på veg til Sør-Afrika og skulle sjå etter ein sjeldan sommarfugl, og på veg ut til flyet på den tyske flyplassen måtte han gå gjennom ein elektronisk tryggingssjekk, ettersom dette var tida da RAF heldt på i Tyskland, og det peip noko frykteleg frå det eine beinet hans, og han kunne ikkje fatte kva det kunne vere, før han kom på at han hadde vore såra under den første verdskrigen; det var noko frå ein engelsk eller ein fransk granat i leggen hans som gjorde at det peip.

På nytt glana eg på dama med Aftenposten, ho verka uroleg, og igjen hadde ho lagt frå seg avisa og på nytt blei eg redd for henne, ho var bleik i andletet.

Det var ikkje tid til ein ny øl og ein dram for no skulle vi lande, og flyvertane med dei klumpete og tunge vognene sine blei borte, og så blei motorane litt stillare, som om piloten gav mindre gass og meir flaut på vinden og framdrifta til dei kraftige motorane, og på nytt sokk flyet ned i skyene, og turbulensen tok seg opp og snart kunne eg sjå skogen under oss, så nokre hus, så meir skog, og flyet sikta seg inn mot bakken, og eg høyrde at motorane igjen blei rusa og så høyrde eg at flapsane på flyvengane blei dregne bakover, og eg lytta for å høyre om hjula ville pipe som dei gjer på amerikanske filmar, for det er ein lyd som filmfolka legg på, for det pip ikkje på same måten når norske fly landar.

Ole Robert Sunde

Ole Robert Sunde er forfattar og
fast skribent i Dag og Tid.