Essay
Obrestad fyr
Obrestad fyr blei bygd i 1873, automatisert i 1982, og frå 1991 var det utan mannskap.
Foto: Arne Svalastog
Eg og ein god venn valde å leige Rundehuset på Obrestad fyr, det var om hausten, berre for å granske havet og granske Jærens topografi ved å stå med ryggen til sjøen og få medvindssveis, akkurat som dei gamle romarane hadde då dei var i medvindsbrisen og kunne vasse i rikdom, som Cæsar, inntil medvindsbrisen blei til fleire rasande dolkestøytar.
Det blæs heile tida på Obrestad fyr, og det okkar i sjølve fyret, berre det å stå inntil fyret, liksom i le for den alltid rastlause vinden, det er som om havvinden blæs tvers igjennom, og det å tru at noko kan stoppe vinden, då må ein tru ein gong til. Han er ikkje til å stoppe, berre å kaste eit blikk på sjøen, i den daglege vindtralten, så går det ei skute på sjøen, og vatnet krusar seg rundt baugen og vil opp i skuta, det blir lokka til å komme inn i skipet, det elskar å vere lokka og å komme seg opp i skuta, og vel inne er det frykteleg og totalt øydeleggjande.
Men inne er det lunt og fint i Runde-huset; to digre stover, fint kjøkken og tre soverom i andre etasje, dusj i kjellaren og mykje kunst på veggene, men til og med her er det vinden som nappar i vindaugskarmane, han vil inn, som om han berre ventar, og det er det han gjer, han ventar på å komme inn, og då veit vi kva som kjem til å skje.
Eller den andre vegen; då fyret var i teneste, for mange år sidan, og då tåka kom og fyret fekk tåkeluren til å larme, den som blei kalla «stuten på Obrestad», han gjekk på straum og hadde eit kraftig lydnivå, står det å lese i fyrets annalar, slik at det ville skremme livskiten av ein liten gut, som det gjorde òg, all den stund den kameraten eg er her med, bondefotografen, høyrde stuten på Obrestad som ein liten gut, og han hugsar det enno som vaksen kar.
I same augeblink eg går ut døra til Rundehuset, høyrer eg havet; vinden har stilna og det er berre havet som vaskar seg mot land, det er små bølgjer som slår mot stranda, eg går mot havet og ser at det er heilt kvitt der bølgjene slår inn mot ei storsteinete strand. Rundt Obrestad fyr, på dei jærske jorda, er det mykje stein, liksom isen la dei frå seg før han dukka ned i havet og sokk vekk.
Vi går Kongevegen frå Hå Gamle Prestegard, garden som no er eit galleri, og som driv Obrestad fyr, er synleg frå fyret, og vi går bilvegen ned frå fyret og tek Kongevegen tilbake; for å sjå meir på sjøen. Begge ønskjer seg ein hard og pågåande hauststorm, men han lèt vente på seg, vi går forbi hårete og småhorna vêrar; dei er sky og flyttar på seg, men dei blir ståande, og alle stirar på oss; to gamle gubbar og ein hund; det er Rask, bikkja til bondefotografen. Kongevegen er full av steinar, gjørme og sauemøkk, vi går forbi restar av tyske kanonfort; nærare fyret er det meir av dei tyske ruinane.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
