Ferrante-knutane

Etter endeleg å vere ferdig med omsettinga av sisteboka til Ferrante, Frantumaglia – uttalt Frantummalja, og namn på ein sinnstilstand – som kjem ut i desse dagar, har eg tenkt å prøve meg på eit langt resonnement, det vil seie to resonnement. Eg er ei som har tusen brotstykke i hovudet og ein vrimmel av usamanhengande tankar og ikkje minst ord, så får me sjå kvar dette fører oss.

Resonnement éin

For det første har eg skrive feil tittel på dette essayet. Det skulle ikkje heitt Ferrante-knutane, men Ferrante-oppviklinga. Ja, oppvikling. Eit substantiv som kanskje ikkje finst på bokmål, og i alle fall ikkje på nynorsk, som kjem frå å vikle opp.

Oppvikling som motsats til innvikling seier faktisk alt om skrivestilen og prosjektet til den anonyme forfattaren Elena Ferrante, om ein samanliknar prosjektet og stilen hennar med til dømes ein forfattar som Herta Müller eller napolitanske Wanda Marasco, som kjem ut på norsk i vår med romanen Kompaniet av dikta sjeler. Dei to sistnemnde bruker begge – kva var det no far min litt nedlatande kalla det då eg hadde skrive romanen Guds hund? – «små ordknutar» som skal forklare alt. Far min kalla dei ordknutar, eg kallar dei perler, i alle fall når dei kjem frå Müller og Marasco og leier til ord som til dømes Atemschaukel, som blei til Andingsgunga då Herta Müllers roman frå 2009 blei omsett til svensk, og Pustegynge på norsk. Eit ord som ganske sikkert har referanse til diktet «Atemwende» av Paul Celan eller – sjå, der dukka det opp igjen – til Andeknute, eit ord eg fann i eit dikt av Celan i 2013, då eg heldt eit foredrag om nettopp Herta Müller. Diktet er gjendikta til norsk av Olav H. Hauge og læt slik:

Korleis du døyr ut i meg;

ned til siste

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare