Essay
Gullstandarden Falsen
I tidsrommet 1822–1825 var Christian Magnus Falsen generalprokurør. Då førte han eit nær utruleg oppsyn med lov og orden, embetsmannsstaten og pengestellet i riket. Det er alltid gull verdt.
Illustrasjon: Björk Bjarkadottir
Generalprokurøren var landets fremste tilsynsmann med styre og stell. Og Falsen vart den fyrste og siste generalprokurøren i moderne tid, d.e. etter 1814: I 1845 vart generalprokurørembetet stroke frå den statlege gasjelista. Men då hadde det ført eit papirtilvære heilt sidan Falsens avgang 25. mars 1825.
Kvifor skriva om dette embetet no? Jo, av di kontroll med og kritikk av rikets tilstand truleg krev det som særmerkte Falsen i den rolla: kompromisslaust tilsyn på mest prøyssisk vis. Og kritiske argusaugo. Eitt talande døme: På ferdene sine kringom i Noreg førte han òg oppsyn med namnesiffera på vegstolpane langsetter ferdavegane. Der skulle Karl Johans namnesiffer stå, ikkje dei gamle oldenborgske!
Eit visst oppsyn med skysstellet meir ålment byrja Falsen med i april 1823. Han skulle sjå til at dagbøkene på skysstasjonane var i orden i samhøve med skysslova av 6. juni 1816, paragraf 11. Dette var altså bøker som gjestgjevarar, stasjonshaldarar, skysskaffarar, og i kjøpstader med vognmanns- og båtførarlaug, oldermennene, skulle ha hjå seg. Dagbokettersynet til Falsen sveiv om at lov og reglement med omsyn til skyss vart vyrde.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.