Seglarane som aldri går i land

Uiiiii uiiiiii – dei skarpe ropa teiknar lydliner på sommarhimmelen. Lyfter du hovudet, kan du sjå kven som lagar dei: små, svarte bogar som flyg kvikt over byen.

Tårnseglarane har kome frå vinterleirane sine. Trekket deira har lenge vore omkransa av uvisse. Det er først nyleg at studiar har byrja å avsløre kor bestandar som hekkar i Nord-Europa, dreg når dei kalde månadene rår over den nordlege halvkula.

Eit utbreitt mønster hjå trekkfuglar synest å vera «bukkehoppet». Det går ut på at bestandar som hekkar lengst nord, overvintrar lengst sør. Dermed følgjer dei fluktliner som «hoppar bukk» over trekkrutene til bestandar som held seg i sørlege delar av hekkeområdet – desse slår seg ned i nordlege delar av overvintringsområdet.

Historia er annleis hjå tårnseglaren, som har utvikla eit trekkmønster som liknar meir på ei kjede: Dei som hekkar sør i Europa, overvintrar som regel lenger sør i Afrika enn dei som hekkar i Norden. Faktorane som er med på å forme trekkruter over tid, er mange: tilgang på næring, konkurranse og fysiske skilnader mellom ulike bestandar, genetikk og ikkje minst tradisjon.

I dag verkar det som om tårnseglarar som hekkar i det sørlege Europa, trekkjer til det søraustlege Afrika i desember, medan individ som hekkar i Norden, held seg over tropisk Vest-Afrika, lenger nord og lenger vest. Når dette er sagt, så er tårnseglartrekket også særs dynamisk, for desse fuglane landar så å seie aldri utanfor hekkesesongen.

Dei lever det meste av livet på vengjene. På 2010-talet vart tårnseglarar som hekka i Sverige, utrusta med små sensorar. Desse måler blant anna akselerasjon, noko som skal gjere det mogleg å få vite i kor stor grad ein fugl har vore i stillstand. Dette krev at han vert fanga att i seinare år.

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare