Reportasje
Topographia Norvegica
Ferdaminne frå seinsommaren 2023, på vegen gjennom landet, til ei gravferd ved ein fjord i Nordland, der ein onkel har etterlate seg eit enormt bibliotek.
Det er ikkje ein dag som alle andre. Eg må køyre nordover, men eg er ikkje sikker på om vegen er open. I mange veker har det regna utan stans, det har vore flaum, leirras, stengde vegar og omkøyringar langs E6, både sør og nord for Dovre. Ekstremvêret Hans fekk mykje merksemd, av gode grunnar. Og da dei sa det var over, berre fortsette det å regne, tilsynelatande like mykje.
Vindaugsviskarane glir frenetisk på maks fart fram og tilbake over ruta, men greier ikkje å halde vatnet unna. Verda utanfor er som sett gjennom ei lekk dykkarmaske. Det er som om hinna som vanlegvis utgjer skiljet mellom over og under vatn, er blitt utflytande og rører seg rundt på land. Når bilen køyrer inn i flak med vatn, står spruten til vêrs, og vatnet grip tak i bilen og bremsar han, som når ein brått skrur ned farta i ein motorbåt. Sjølv om eg tar det roleg, planar bilen oppå vatnet.
Langs E6 opp Gudbrandsdalen er det heldigvis veldig lite trafikk. Folk har skjønt at det er best å halde seg heime, og dessutan fått oppmoding om det på radio. I bilen snik det seg inn ei postapokalyptisk stemning, fordi det er så få bilar, ingen folk å sjå – og sikkert fordi det alltid regnar som dette i postapokalyptiske filmar.
Kvifor eg ikkje flyr, i staden for å køyre heilt til Sørfold i det nordlege Nordland under slike høve som dette? Fordi eg skal i gravferd til min gamle onkel Ulf. Han samla ikkje mykje gods og gull gjennom dei 70 åra han levde. Men éin ting hadde han i overflod, og det var bøker. Når eg køyrer, kan eg i det minste få eit par hundre med meg i bilen.
Eg er lei meg, men ikkje i djup sorg. Dei siste tiåra var vi ikkje nære. I ungdommen såg eg opp til han, på grunn av bøkene og LP-platene, og fordi han var meir fri og uvanleg enn alle andre i familien. Rett nok kunne han vere arrogant. Om ein sa det til han, svarte han at det var fordi han faktisk hadde grunn til det, i motsetnad til dei han var ueinig med.
Det er berre seks veker sidan vi møttest sist, på sjukeheimen i Straumen. Behandlinga hadde ikkje verka, det var tilbakefall med full spreiing. Frå no av var det berre lindring av smerte som gjaldt. Han hadde fått dødsdommen, og var svekt, men samstundes umiskjenneleg seg sjølv.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
