– Vi snakkar ikkje politikk om bord
Det er ikkje lenge sidan russiske kollegaer var ei interessant kjelde til kunnskap om livet i Russland. No er vindauget mot aust lukka.
Ei kort røykjepause for Marchello Hodcenkov før dreggen vert kasta og lina går.
Alle foto: William Sem Fure
For ti år sidan fanst det enno dei som hadde trua på Vladimir Putin – både i Russland og i Vesten. Ein trudde at økonomisk samarbeid og ein fri, open marknad skulle dra russarane gradvis inn i den vestlege sfæren. Så feil kan ein ta.
Sjølv arbeidde eg i Barentshavet som linefiskar, av og på, i denne tida. Mellom 2010 og 2018 var mange av kollegaene – og med tida, venene mine – russarar, hovudsakleg frå Murmansk. Nokre av dei var også frå andre stader som ein gong hadde lege under Sovjetunionen, anten som provinsar eller som satellittstatar. Eg arbeidde saman med sjøfolk frå Sibir, Ukraina, Latvia og Litauen.
Frå mafia til Putin
Sjølv om dei til dels var busette i Nato-land, var langt dei fleste av desse sjøfolka etniske russarar. Mange av desse russiske minoritetane går tilbake til dei tidlege sovjetåra. Stalin var i si tid ein meister i demografisk manipulasjon.
Den politiske stabiliteten i Sovjetunionen vart mellom anna sikra ved å tvangsflytte på millionar av menneske. Nokre vart flytta austover for å fylle dei tomme fabrikkane aust for Uralfjella. Andre vart flytta vestover for å motverke framveksten av nasjonale rørsler, til dømes i Ukraina og i dei baltiske landa.
Som nyfiken ung mann var dette tema som interesserte meg storleg. Eg spurde og grov når eg hadde tid mellom oppgåvene på dekk. «Kva meiner de eigentleg om Putin? Korleis er det å leve i Russland (eller i skuggen av Russland) i dag?»
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
