Sveriges ja til Nato
Den svenske Riksdagen røysta onsdag denne veka ja til svensk medlemskap i Nato. 239 representantar røysta for. Berre 37 representantar, frå Venstrepartiet og Miljøpartiet, røysta mot. 43 representantar var ikkje til stades.
Tyrkia og Ungarn held rett nok fram med uansvarleg trenering og har enno ikkje godkjent at Sverige kan verta medlem. Men i praksis er det berre eit spørsmål om tid før godkjenninga kjem. Alt anna vil vera øydeleggjande for Nato og tilhøvet til dei to landa.
Kven ville under statsminister Palmes glanstid på 70-talet trudd at Sverige skulle verta eit Nato-land? Landet som gjorde nøytralitetspolitikk til eit varemerke for utanrikspolitikken? Men i praksis var nøytralitetspolitikken særs utvatna. Sverige har heile tida på ulikt vis vore knytt til Nato og Vestens tryggingspolitikk.
Sovjetunionen og seinare Russland har neppe sett på Sverige som eit alliansefritt land. Kvifor skulle dei det? Lista over svenske samarbeid med Nato er lang. Alt på 1950-talet hadde Sverige etterretningsamarbeid med Nato.
Det siste tiåret har Sverige langt på veg vore medlem. Dei har tillate at Nato-styrkar kan opphalda seg på svensk jord. Og gjennom særskilde avtalar har Sverige, saman med land som Finland, Georgia og Ukraina, vorte «partnarar» for å utvikla og utdjupa samarbeidet med Nato i tilfelle krigssituasjonar.
Likevel er avrøystinga i Riksdagen eit vedtak for historiebøkene. No vil artikkel 5 gjelda for Sverige òg: Eit åtak på Sverige er eit åtak på alle Nato-land.
Vedtaket var nærast uunngåeleg etter at Russland gjekk til fullskala invasjon av Ukraina. Russarane forsvarer åtaket med at Nato har kome for nær. Med Sverige og Finland som medlemsland kjem Nato endå nærare.
Militær opprusting dominerer no europeisk politikk. Slagordet «Rust ned!» har mista all kraft i lang tid framover.
Svein Gjerdåker
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Den svenske Riksdagen røysta onsdag denne veka ja til svensk medlemskap i Nato. 239 representantar røysta for. Berre 37 representantar, frå Venstrepartiet og Miljøpartiet, røysta mot. 43 representantar var ikkje til stades.
Tyrkia og Ungarn held rett nok fram med uansvarleg trenering og har enno ikkje godkjent at Sverige kan verta medlem. Men i praksis er det berre eit spørsmål om tid før godkjenninga kjem. Alt anna vil vera øydeleggjande for Nato og tilhøvet til dei to landa.
Kven ville under statsminister Palmes glanstid på 70-talet trudd at Sverige skulle verta eit Nato-land? Landet som gjorde nøytralitetspolitikk til eit varemerke for utanrikspolitikken? Men i praksis var nøytralitetspolitikken særs utvatna. Sverige har heile tida på ulikt vis vore knytt til Nato og Vestens tryggingspolitikk.
Sovjetunionen og seinare Russland har neppe sett på Sverige som eit alliansefritt land. Kvifor skulle dei det? Lista over svenske samarbeid med Nato er lang. Alt på 1950-talet hadde Sverige etterretningsamarbeid med Nato.
Det siste tiåret har Sverige langt på veg vore medlem. Dei har tillate at Nato-styrkar kan opphalda seg på svensk jord. Og gjennom særskilde avtalar har Sverige, saman med land som Finland, Georgia og Ukraina, vorte «partnarar» for å utvikla og utdjupa samarbeidet med Nato i tilfelle krigssituasjonar.
Likevel er avrøystinga i Riksdagen eit vedtak for historiebøkene. No vil artikkel 5 gjelda for Sverige òg: Eit åtak på Sverige er eit åtak på alle Nato-land.
Vedtaket var nærast uunngåeleg etter at Russland gjekk til fullskala invasjon av Ukraina. Russarane forsvarer åtaket med at Nato har kome for nær. Med Sverige og Finland som medlemsland kjem Nato endå nærare.
Militær opprusting dominerer no europeisk politikk. Slagordet «Rust ned!» har mista all kraft i lang tid framover.
Svein Gjerdåker
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.