Bok
Flaumen går
Hos Inger Bråtveit smeltar dei store spørsmåla og dei minste tinga saman i éin straum.
Inger Bråtveit har fått fleire litterære prisar, mellom andre Nynorsk litteraturpris og Bjørnsonstipendet.
Foto: Signe Fuglesteg Luksengard
Vatn som livsnødvendig og livstrugande kraft er kjernemotivet i Bråtveits nye bok. Ein må trygt kunne seie at ho har vore heldig med timinga. «Ingenting er meir føyeleg enn regn», skriv ho, men legg straks til: «når vatnet fløymer over sine breidder, sopar stein og tre, telefonstolpar, hus, menneske og campingvogner med seg, kan ingen stoppa det. Det føyelege er vorte uregjerleg».
Som kjent vart store delar av landet vårt nyleg ramma av eit heilt uregjerleg vêr, med nedbørsmengder som skapte omfattande øydeleggingar. Filmsnutten av nettopp ei campingvogn i vill fart nedetter ei elv gjekk viralt i dagane under og etter flaumen.
Handsaminga av klimaspørsmålet er altså ein konstant og trugande understraum i boka. Tydelegare og meir gripande er likevel framstillinga av korleis arven av menneskeleg liv strøymer i og gjennom oss, nedetter generasjonane, i gen, vanar og tradisjonar. Vassarve er dessutan ei plante som spreier seg raskt i fuktig jord, og som mange ser på som ugras.
Bergingsavstanden
Vassarv er ingen eigentleg roman, men ein hybrid tekst. (Kvifor må forlaga på død og liv setje merkelappen «roman» på så mange ulike bøker?) Fragmenta av ei forteljing om ein familie i fleire generasjonar blir blanda med essayistiske betraktningar om store spørsmål. Eg-forteljaren er ei kvinne midt i livet. Saman med den vesle dottera tar ho turen frå Oslo over fjellet for å besøke heimplassen og bestemora til jentungen.
Mora vil syne dottera, ho som skal arve denne stadig meir vassjuke jorda, «dei oppslepte elvane renna store og kvite». Men elvane går i rør. Straumen var sjølvsagt ei velsigning og ein lette for slitne gardbrukarar då han kom. Samstundes trugar han den naturen som har vore vilkåret for livsutkome på slike plassar, og reduserer tradisjonelle naturopplevingar, som å gå på skeiser på fjorden.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
