Musikk

Kjenslevart

C.P.E. Bachs sentimentale symfoniar lever av kontrastar.

Carl Philipp Emmanuel Bach (1714–1788). Utsnitt av koparstikk.
Carl Philipp Emmanuel Bach (1714–1788). Utsnitt av koparstikk.
Publisert Sist oppdatert

Uventa dissonansar og akkordkombinasjonar, plutselege stemningsskifte og pausar der musikken brått blir hengande i lufta – slikt var det tyskarane i 1750-åra kunne venta seg på orkesterkonsert. Musikkhistorisk var perioden ei brytingstid, for der barokkmusikken hadde vore regelbunden og kunstferdig og komponeringa fyrst og fremst eit handverk, streva den nye generasjonen tonekunstnarar etter spontanitet og originalitet. Det sentimentale erstatta det systembundne i dette som dei samtidige kalla empfindsamer Stil, «kjenslevar stil».

Sju symfoniar

I spissen for dei kjenslevare stod Carl Philipp Emmanuel Bach, komponisten som den gongen var meir kjend enn far sin, Johann Sebastian. Originaliteten hans kjem særleg til uttrykk i symfoniane, som skulle koma til å prega wienerklassikarar som J. Haydn og W.A. Mozart.

På det nye albumet sitt gjev Akademie für Alte Musik Berlin oss suverene tolkingar av sju slike verk. Plata har undertittelen From Berlin to Hamburg. Verka blei nemleg til i tida då C.P.E. Bach skifta frå stillinga som kammercembalist hjå prøyssarkongen Fredrik den store i Potsdam, til å bli kyrkjemusikkdirektør i Hamburg, eit embete han overtok etter G.P. Telemann, fadderen hans, som døydde i 1767.

Generalpausar

Symfoni i e-moll, Wq 177, som C.P.E. Bach komponerte i 1756 og lét prenta i Nürnberg tre år seinare, var den mest vidgjetne symfonien hans i samtida – og truleg òg den beste. Her syner han evne til å byggja opp forventningar hjå lyttaren, for så å bryta med desse på nærast provoserande vis.

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement