Grundig og godt tonalitetseksperiment
Grovens teoriar frå 1920-åra er realiserte som samtidsmusikk.
FOLKEMUSIKK/ELEKTRONIKA
Naaljos Ljom:
Naaljos Ljom
Anders S. Hana: elgitar, langeleik og munnharpe; Morten Joh: analog synth, elektronikk
Motvind Records
Tonalitetsspørsmålet har lenge oppteke norske folkemusikkgranskarar. Mykje av denne teorien er matematisk basert og kan vera vanskeleg å skjøna, men det handlar om tonar som finst mellom dei vanlege halvtonetrinna i skalasystemet ein nyttar i konvensjonell notasjon. Naturtonar og overtonerekkjer er òg sentrale omgrep.
Dei stavangerbaserte musikarane Anders S. Hana og Morten Joh er mest kjende for alternative musikkformer som støyrock og frijazz, men her har dei dykka djupt ned i delar av folkemusikken. Det som særmerker prosjektet, er at det handlar om langt meir enn dei ofte overflatiske blandingane av folkemusikk og jazz/rock. Eit av dei få prosjekta som kan minna om dette, er Ola Snortheims (kjend som trommeslagar i De Press og Circus Modern) «Langsomt mot nord» frå 80-åra.
Dei musikalske ideane er praktiske utprøvingar av Grovens teoriar. Hana har lært seg å spela langeleik og munnharpe, som han nyttar i tillegg til ein modifisert gitar. Dei analoge synthane er dessutan stemte i samsvar med dei tradisjonelle instrumenta (og teoriane til Groven). I tillegg spelar Olav Christer Rossebø hardingfele og Kenneth Lien syng på kvar sitt spor.
Dei seks spora tek utgangspunkt i slåttar/songar frå folkemusikkarkiva. Av og til ligg melodien langt framme i lydbiletet, andre gonger er melodien spelt av i svært låg fart og kling meir uattkjenneleg. Det rytmiske elementet er sterkt til stades og tek utgangspunkt i trampinga i tradisjonell framføring, men det elektroniske lydbiletet gjev vel så sterke assosiasjonar til techno og annan klubbmusikk.
Dette er den svakaste sida av produksjonen. Medan dei akustiske og elektroniske lydane smeltar godt saman og den grundige utprøvinga av tonalitet tilfører dei melodiske og harmoniske elementa kompleksitet og djupn, er dei perkussive lydane tilsvarande enkle. Men som heilskap er dette eit fascinerande eksperiment prega av grundig arbeid med kjeldemateriale, teori, instrumentbruk og produksjon.
Sigbjørn Apeland
Sigbjørn Apeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
FOLKEMUSIKK/ELEKTRONIKA
Naaljos Ljom:
Naaljos Ljom
Anders S. Hana: elgitar, langeleik og munnharpe; Morten Joh: analog synth, elektronikk
Motvind Records
Tonalitetsspørsmålet har lenge oppteke norske folkemusikkgranskarar. Mykje av denne teorien er matematisk basert og kan vera vanskeleg å skjøna, men det handlar om tonar som finst mellom dei vanlege halvtonetrinna i skalasystemet ein nyttar i konvensjonell notasjon. Naturtonar og overtonerekkjer er òg sentrale omgrep.
Dei stavangerbaserte musikarane Anders S. Hana og Morten Joh er mest kjende for alternative musikkformer som støyrock og frijazz, men her har dei dykka djupt ned i delar av folkemusikken. Det som særmerker prosjektet, er at det handlar om langt meir enn dei ofte overflatiske blandingane av folkemusikk og jazz/rock. Eit av dei få prosjekta som kan minna om dette, er Ola Snortheims (kjend som trommeslagar i De Press og Circus Modern) «Langsomt mot nord» frå 80-åra.
Dei musikalske ideane er praktiske utprøvingar av Grovens teoriar. Hana har lært seg å spela langeleik og munnharpe, som han nyttar i tillegg til ein modifisert gitar. Dei analoge synthane er dessutan stemte i samsvar med dei tradisjonelle instrumenta (og teoriane til Groven). I tillegg spelar Olav Christer Rossebø hardingfele og Kenneth Lien syng på kvar sitt spor.
Dei seks spora tek utgangspunkt i slåttar/songar frå folkemusikkarkiva. Av og til ligg melodien langt framme i lydbiletet, andre gonger er melodien spelt av i svært låg fart og kling meir uattkjenneleg. Det rytmiske elementet er sterkt til stades og tek utgangspunkt i trampinga i tradisjonell framføring, men det elektroniske lydbiletet gjev vel så sterke assosiasjonar til techno og annan klubbmusikk.
Dette er den svakaste sida av produksjonen. Medan dei akustiske og elektroniske lydane smeltar godt saman og den grundige utprøvinga av tonalitet tilfører dei melodiske og harmoniske elementa kompleksitet og djupn, er dei perkussive lydane tilsvarande enkle. Men som heilskap er dette eit fascinerande eksperiment prega av grundig arbeid med kjeldemateriale, teori, instrumentbruk og produksjon.
Sigbjørn Apeland
Sigbjørn Apeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Morten Søberg er direktør for samfunnskontakt i SpareBank 1 og har skrive fleire essaysamlingar om økonomi, politikk og skriftkultur.
Foto: Spartacus
Fall og vekst i Sør-Atlanteren
Morten Søberg er best når han ser vidare enn pengestellet.
I heimen sin på Norneshaugane ved Sogndal har Idar Mo forfatta eit hundretal innlegg om norsk samferdslepolitikk, dei fleste om uforstanden i satsinga på jernbanen.
Foto: Per Anders Todal
Talknusaren og den store avsporinga
For Idar Mo i Sogndal er ikkje buss for tog noko å sukke over. Det er framtida.
Tanya Nedasjkivska i Butsja i Ukraina sørger over ektemannen, som var mellom dei mange myrda sivilistane som russiske invasjonsstyrkar på retrett lèt etter seg langs gatene i 2022.
Foto: Rodrigo Abd / AP / NTB
«Utan den militære støtta ville Ukraina i dag vore okkupert av Russland.»
Kart: Anders Skoglund, Norsk Polarinstitutt
Arvingane til Amundsen
Om lag 200 menneske vitjar Sørpolen kvart år. Denne sesongen sette fire nordmenn av garde på ski. Ikkje alle kom fram.
Hübner (t.v.) mot verdsmeister Karpov i 1979.
Foto: Rob Croes / Anefo
Doktor utan fjas
Den mest akademiske sjakkspelaren i historia døydde sundag 5. januar, 76 år gamal.
Papiravisa