Styggen på ryggen og i magen

Enke og mor (Torp) har med seg dei to døtrene Elvira (Myren) og Alma (Fagerli) over grensa til Svedlandia for å gifta seg rikt. Det trur enkemann og far til Agnes (Næss) òg at han gjer, men det er like lite pengar på begge sider.

Då han brått og kjapt døyr, må den fattige nye familien prøva halda det gåande. Og snart er det slottsball, men kan Elvira konkurrera med den vakre stesystera om å få gifta seg med prinsen?

Askerått

Eg må fryda meg ørlite ved tanken på alle som får julestjerner i auga av å tenka på Askepott, og som tek turen på kino for å sjå den «nye» Askepott. Dette er så eviglangt unna både den tsjekkiske TV-klassikaren og den pene norske nyinnspelinga, Tre nøtter til Askepott (2021).

Rykta vil ha det til at nokon i publikum kasta opp under visninga på Sundance-festivalen. Slikt verkar meir som marknadsstunt enn noko anna, men eg må innrømma at eg var ganske uvel etter pressevisninga.

Pølser, politikk og plastisk kirurgi er noko ein ikkje vil sjå korleis går for seg, ikkje sant? Det er lite plastikk i kirurgien i filmen, men det gjer ikkje nasejustering og augevippeforlenging noko mindre grotesk.

Om du såg The Substance, body horror-filmen som var nominert til fleire Oscar-prisar, så er den høveleg å samanlikna Den stygge stesøsteren med, på fleire plan, ikkje berre det kroppshorrible.

Utpå

Kor langt er du villig til å strekka deg for å bli vakker? Kva kan definerast som vakkert uansett? Og kva har det å seia kor fin ein er på utsida? Her har manusforfattar og regissør Emilie Blichfeldt slått ut håret, både sjølv og ikkje minst på dei gode skodespelarane sine. Eg frydar meg over den usympatiske prinsen og kompisane som er ute på jakt, eit herleg motstykke til juleutgåva og sikkert langt meir realistisk.

At slankepresset var stort også i denne udefinerbare «riktig gamle dagar», vitnar korsett og kjolemote om, og om eg har høyrt om bendelorm som diettmetode, så kjem eg aldri til å gløyma det no i alle fall. Transformasjonen Lea Myren som Elvira går gjennom frå tannreguleringstenåring (ja, det fanst heilt tilbake til 1700-talet) med kvalpefeitt og klumpnase (nei, eigentleg ingen av delane) blir gjord overtydande, og ein treng ikkje ha mykje fantasi for å overføra kritikken til dagens samfunn.

Eg skulle likt å sjå korleis Elvira hadde traktert smarttelefonen – sjansen til å bli ein populær influensar er vel omtrent som å skulla få gifta seg med prinsen.

Auga som ser

Å sjå denne filmen kjennest som å koma til ein mordåstad – du burde eigentleg slett ikkje sjå på, men så får du lov. Som ikkje betyr at du ikkje ser vekk, for det må du titt og ofte, for så å venda blikket tilbake til kjolekreasjonar, ståpikkar, liklarver og ei scene som får meg til å tenka på den berømte scena i Luis Buñuels Den andalusiske hund (1929) – den der ein barberkniv skjer inn i eit augeeple, om du lurte.

Og viss du no sit og tenkjer at var det ikkje sånn i det gamle Grimm-eventyret, at stesystera skar av seg ein del av foten for å passa i den gjengløymde skoen som prinsen hadde med seg dagen etter ballet? Det stemmer. Eg seier ikkje meir.

Brit Aksnes er skribent, programskapar, kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.

Sjå på nett no

(Netflix) Oscar-utdelinga er overstått, og i den mindre glamorøse kategorien beste kortdokumentar, vann Molly O’Brien for Den eneste jenta i orkesteret, om tanta som var fyrste kvinne til å få fast plass i New York filharmoniske orkester på sekstitalet. I tilegg til å vera eit fint portrett av kontrabassist Orin O’Brien, funkar den som ei påminning om at 8. mars godt framleis kan markerast. Det er ikkje mange tiår sidan orkestera ikkje hadde garderobe for kvinner.

B.A.