Å hevde retten sin

Sjå føre deg at du lid av ein kronisk sjukdom som gjer at du ikkje kan arbeide. Etter mangeårig konflikt med Nav blir du nekta uføretrygd. Saka vart så komplisert at du engasjerte advokat. Sjølv om inntekta di er låg, er ho likevel for høg til at du får dekt advokatutgiftene frå staten. Sjølv meiner advokaten din at du har krav på uføretrygd, og at du bør ta saka vidare til domstolane. Om du ikkje gjer det, får du ikkje dei ytingane du kan ha krav på. Men om du går til sak og taper, er du endå dårlegare stilt enn før.

Det er ein grunnstein i rettsstaten at borgarane har tilgang til rettssystemet. Styresmaktene er forplikta til å syte for det. Og skal vi tru studiar, er alt som det skal vere. I november 2023 kom vi på andreplass på Rule of Law-indeksen (Danmark er på topp). Lista byggjer på svar på meiningsmålingar frå innbyggjarar i over 40 land. Ifølgje målinga meiner vi at dommarane i Noreg er ikkje korrupte. Forvaltninga vår er open og gjennomsiktig, og straffesakshandsaminga er rettferdig. Jamt over ser vi på domstolane som kompetente og uavhengige.

Likevel er det komplekst å finne fram i regeljungelen, særleg i forvaltninga. Ofte treng folk advokathjelp i klageprosessen. Endar saka i retten, blir det fort dyrt. Ifølgje tal frå rapporten «Den tredje statsmakt» frå 2020, levert av Domstolskommisjonen, var gjennomsnittlege sakskostnader 270.000 2019-kroner i forvaltningssaker. Med prisstigninga dei siste åra er det ingen grunn til å tru at det har vorte billigare. Kor god er då tilgangen til domstolane, for vanlege folk?

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare