Det er mange grunnar til at toget ikkje går når det skal i Noreg.

I pressemeldinga om jernbanerapporten til Riksrevisjonen, datert 30. mai, står det tre tunge, tydelege setningar som liknar eit hjartesukk: «Det blir stadig fleire forseinkingar og innstillingar på jernbanen. Hovudårsaka er feil i infrastrukturen. Dei som bruker jernbanen, står igjen med eit dårlegare togtilbod.»

Nokre tal frå rapporten stadfestar miseren: I 2016 var 16 prosent av persontoga i Noreg seinka eller innstilte. I fjor var 24 prosent av persontoga seinka eller innstilte. Tala for godstransport er enda verre: I 2016 var 29 prosent av godstoga seinka eller innstilte, i fjor var talet 38 prosent. Målet om at 90 prosent av avgangane skal vere i rute, har aldri vore lenger unna. Samtidig har løyvingane til jernbanen auka frå 14 milliardar kroner i 2016 til 26 milliardar i år. Vi har fått fleire togavgangar, men stadig mindre presisjon for pengane.

For dei fleste togpendlarar i Noreg er dette gammalt nytt. Problema med jernbanen i Noreg er kroniske, og nett difor er dei verde å sjå nærare på.

Banespaltinga

Rapporten frå Riksrevisjonen kan lesast som ein hard dom over den store jernbanereforma frå 2017, sjølve klimakset for new public management i Noreg. Dette var rett nok ikkje den førsteoppdelinga av jernbanesystemet: Etter at NSB hadde vore synonymt med norsk jernbane i omtrent 100 år, vart ansvaret delt i 1996. Jernbaneverket fekk ansvaret for skjenegang og annan infrastruktur, medan NSB skulle stå for sjølve togdrifta. Men reforma til Solberg-regjeringa i 2017 tok oppsplittinga ut i det ekstreme. Dette er gammalt nytt, men vi må ta ein liten repetisjon for å sette kritikken frå Riksrevisjonen i kontekst.

Parodi

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare