Økonomi
Ei korrupt verd
Amerikanaren Jared Bibler var sjefetterforskar på Island etter bankkrisa. No har han skrive ei nattsvart bok om både den islandske og den internasjonale finansmarknaden.
Jared Bibler.
Foto: Dominic Buettner/Zuerich
Den fyrste innsidesaka det islandske Finanstilsynet (FME) sende over til statsadvokaten, som hadde fått i oppdrag å døma i det minste nokre av svindlarane, var nokså enkel, men pikant. Han som var skulda for innsidehandel, arbeidde nemleg i det islandske finansdepartementet, og det er alltid uheldig når tilsette i eit finansdepartement vert skulda for å nytta innsideinformasjon til å gjera seg sjølv rikare. Det er difor tilsette i finansdepartementet stort sett verda over har forbod mot å eiga aksjar i einskildfirma.
Kva var så byråkraten skulda for? Jau, rett før bankkollapsen i Landsbanki, den eldste banken på Island som i si tid hadde vore sentralbanken, hadde byråkraten eit møte med den administrerande direktøren i Landsbanki. Direktøren sa at det gjekk mot konkurs. Då møtet var over, ringde byråkraten straks meklaren sin og bad han selja alle aksjane byråkraten hadde i Landsbanki. Byråkraten hadde aksjar som då var verde 2,3 millionar dollar. Etter salet sette byråkraten inn pengane på ein vanleg bankkonto.
Samstundes arbeidde finansdepartementet med ei naudlov som Lagtinget vedtok då Landsbanki og dei to andre store bankane, Kaupthing og Glitnir, gjekk konkurs hausten 2008. Lova gav fullt vern for alle pengar islendingar, men ikkje utlendingar, hadde ståande på bankkonto. Det islandske penge- og betalingssystemet måtte haldast oppe. Byråkraten var sikra alle dei 2,3 millionane dollarane han hadde selt aksjar for.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
