Eit nødvendig vonde?

Det er ikkje så ofte ein høyrer kritiske røyster mot å sende våpen og ammunisjon til Ukraina lenger, men då avgjerda om å sende klaseammunisjon vart kjend førre veke, kom det sterk kritikk frå fleire hald. Mellom anna uttalte seniorrådgjevar i Norsk Folkehjelp, Grethe Østern, til Dagsnytt 18 at prosentdelen granatar som ikkje blir detonerte, er såpass høg at områda der denne typen ammunisjon blir brukt, «blir teppelagt med det som i praksis er miner».

Andre er usamde. I Aftenposten skreiv Torkel Brekke, professor ved OsloMet og deltidstilsett i tankesmia Civita, at Ukraina tvert om treng klaseammunisjon for å kunne halde fram med å frigjere landet på ein effektiv måte. Han argumenterer mellom anna med at områda der ein skal bruke desse våpena, alt er minelagde, og at det derfor ikkje har noko å seie for oppryddingsarbeidet.

Noreg og dåverande statsminister Jens Stoltenberg tok i 2008 initiativ til å forby klasevåpen. Over hundre land har sidan skrive under FN-konvensjonen The Convention on Cluster Munition, som forbyr all produksjon, lagring, eksport og bruk av klasebomber. Dei krigførande partane, Russland og Ukraina, har ikkje underteikna avtalen. Det har heller ikkje USA, som no har vedteke å sende klasevåpen til Ukraina.

Kva er det med desse våpena som gjer dei så kritikkverdige? Og kvifor sender USA denne typen ammunisjon?

Rammar sivile

I Store norske leksikon kan ein lese at klasevåpen eller klaseammunisjon er ein «konvensjonell ammunisjonstype som består av en beholder og mange mindre høyeksplosive sprenglegemer, såkalte småbomber. Én beholder kan inneholde flere hundre småbomber». Desse småbombene spreier seg over eit stort område og kan difor ramme sivile hardt.

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare