Inga blankofullmakt til å stenge landet
Jussprofessor Eirik Holmøyvik meiner kritikken av endringane i smittevernlova ikkje treffer blink.
Foto: Kim E. Andreassen
Den 18. desember røysta eit fullsett Storting over endringar i smittevernlova paragraf 4-3a. Regjeringa fekk fleirtal – 111 mot 55 – for ein heimel der «Kongen» (les: departementa) kan vedta forskrifter om isolasjon, smittekarantene og andre innskrenkingar i rørslefridomen. Fleire politikarar og samfunnsdebattantar kritiserte endringa i media. På leiarplass meinte VG at endringa var «demokratisk galskap». Dag og Tid skreiv i ein leiar at endringa burde stoppast. Holmøyvik, derimot, er ikkje uroa over endringa.
– Eg trur ein del kritikarar har blanda saman endringa som no er vedteken, med reglane i den mellombelse koronalova, gjeven av Stortinget i 2020. I sistnemnde fekk regjeringa fullmakt til å endre 62 lover utan å spørje Stortinget. Det var dramatisk. Endringa i smittevernlova inneheld ikkje ei slik fullmakt.
– I eit NRK-intervju i desember påpeiker du at kritikken bommar. Kvifor?
– Det verkar som fleire av kritikarane har misforstått endringa når dei seier ho inneber ei blankofullmakt til å stenge ned landet. Den nye regelen er sakleg avgrensa til pålegg om isolering og smittekarantene for personar som er smitta eller har auka risiko for det. Slike forskrifter må ha ei medisinskfagleg grunngjeving og ikkje vere meir inngripande enn det den konkrete situasjonen tilseier. Dette gjev ikkje staten noka blankofullmakt til å isolere folk. Den nye paragrafen 4-3a gjev eit tryggare lovgrunnlag for slike tiltak.
– Så endringa gjev ikkje noka blankofullmakt til nedstenging?
– Nei. Heimelen til å «stenge landet», forstått som å stenge offentlege og private verksemder, forby samankomstar og avgrense rørsler, finst alt i smittevernlova paragraf 4-1. Smittevernlova legg denne kompetansen til Helsedirektoratet. Eg meiner det er viktig at denne regelen vert revidert, slik at kompetansen ligg hos Kongen i statsråd.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
