Kommentar

Om Putin

Putin er ingen Hitler. Eg skreiv dette sjølv i Dag og Tid etter annekteringa av Krim i 2014. Tok eg feil?

Medan presidentane i den andre supermakta kjem og går, er det alltid den same som vinn i Russland. Her møter Putin Clinton i Brunei i 2000.
Medan presidentane i den andre supermakta kjem og går, er det alltid den same som vinn i Russland. Her møter Putin Clinton i Brunei i 2000.
Publisert

Putin er ein fascistisk diktator, skreiv den amerikanske historikaren Timothy Snyder i The New York Times 18. mai i år. Fascismen døydde ikkje ut som ideologi etter Hitler og Mussolini, ifylgje Snyder. Den ideologien som no held Putin ved makta i Russland, har så stor likskap med den historiske fascismen at han må seiast å vere den same.

Snyder vart snøgt motsagd. Historikarar er jamt over skeptiske til bruk av «fascisme» som eit abstrakt omgrep heva over tid og stad. Berre Hitler var Hitler. Og om ein ynskjer å bruke fascisme som eit statsvitskapleg omgrep på ideologiar og regime i samtida, vert det ein diskusjon om kva kriterium som må oppfyllast for at noko skal kunne falle inn under omgrepet.

Snyder kryssa av tre på lista: Det første kriteriet er kulten av Putin som leiar nærmar seg den historiske Hitler-dyrkinga i Nazi-Tyskland. Det andre er dyrkinga av dei daude – i Putins ideologi dei falne i «den store fedrelandskrigen» (andre verdskrigen), motsvarande Hitler-Tysklands dyrking av dei falne i første verdskrigen. Og det tredje er myten om gullalderen i det tidlegare imperiet som no kan verte atterreist gjennom ein heilande bruk av vald. I dette finn vi forklaringa på Putins brutale erobringskrig i Ukraina og trugsmåla mot andre statar som tidlegare var under det russiske og seinare sovjetiske imperiet, og vi veit kva vi må vente oss.

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement