Kommentar
Oppstanden som vart gløymd
I Berlin 17. juni 1953 gjorde arbeidarane i arbeidar- og bondestaten DDR oppstand. I aust vart dagen for 70 år sidan ei kjelde til optimisme for opposisjonen.
17. Juni 1953: Ungdom i oppreist i sovjetisk sektor i Berlin møter sine overmenn i T-34.
Foto: Bundesarchiv / Wikimedia Commons
Kommunismens forfallssoge er meisla i tal – 1956, 1968, 1989. Men eitt tal manglar ofte: 1953 og 17. juni-oppstanden i Aust-Berlin det året, som mislukkast, vart gløymd, men som endra alt.
Her er det ein parallell til ein annan oppstand i tysk historie: marsrevolusjonen i 1848. Det var òg eit mislukka opprør. Det heile var over på eit drygt år. Den europeiske reaksjonen fekk tid til å områ seg og sikra lojaliteten til troppane. Dei lydde. Og bak låg røynsla frå den franske revolusjonen og terroren eit halvt hundreår før. Liknande oppstandar måtte knusast til kvar pris. Og det skjedde.
1848 vart eit symbol for fridom og politisk reform, nett som den arabiske våren, som også feila, men endra alt.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
