Intervju
– Tingretten set seg i redaktørstolen
Anki Gerhardsen har lang fartstid i mediebransjen. Ho er uroa for pressefridomen under dekninga av Breiviks søksmål mot staten.
Anders Behring Breivik forklarer seg for dommar Birgitte Kolrud i gymsalen i Ringerike fengsel tysdag 9. januar.
Foto: Cornelius Poppe / NTB
Terroristen Anders Behring Breivik har saksøkt staten for det han meiner er umenneskelege soningstilhøve. Rettssaka tok til i Oslo tingrett måndag 8. januar og vart halden i Ringerike fengsel. Som sist gong Breivik saksøkte staten, debatterer norske media no si eiga rolle i dekninga av søksmålet. Somme meiner media gjer seg til nyttige idiotar for terroristen ved å gje rettssaka merksemd.
Anki Gerhardsen, redaktør for debattarenaen Lytring ved Nord universitet, meiner derimot at pressedekninga speler ei avgjerande rolle i å verne om rettstryggleiken.
– I ein kronikk i Aftenposten måndag denne veka skriv du at søksmålet frå Breivik er ei prøve for rettsstaten, og at pressa har ei klar oppgåve med å overvake rettssaka. Er det ikkje domstolane si oppgåve å syte for at Breivik får ei prøving som er den norske rettsstaten verdig?
– Rettsvesenet skal gjere oppgåva si, nemleg å dømme etter dei rettsreglane Stortinget har laga. I eit sunt og velfungerande demokrati skal den frie pressa overvake rettsprosessane med eit kritisk og årvake blikk. Dette er nedfelt i Grunnlova og Den europeiske menneskerettskonvensjonen. I dette tilfellet meiner eg at handlingsrommet til vaktbikkja er innskrenka av retten på ein måte som er prinsipielt galen. Det vert bakvendt når pressa skal stå med lua i handa og spørje om ho fritt kan dekke prosessen Breivik no fører mot staten. Det er eit inngrep i den redaksjonelle fridomen.
– No snakkar du altså om det at tingretten ikkje tillèt filming av Breiviks partsforklaring. Retten er uroa for at filminga skal inspirere Breivik til å spreie høgreekstrem ideologi. Er det ikkje eit sunt teikn at retten vil minimere den risikoen?
– Det er av stor offentleg interesse at rettsprosessar er så opne som mogleg. Det gjeld kanskje særleg i denne saka, det som er den verste hendinga sidan krigen. Pressa må dokumentere rettsprosessen for at vi om 20, 30, 50 år skal kunne sjå om handteringa av tilfellet Breivik stod seg. Det er ein sentral del av å dokumentere historia til rettsstaten vår. Eg er ikkje einig i vektinga av omsyna.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
