Vert Trump feia vekk av valskredet for Biden eller berga av usynlege veljarar?

Nett som i 2016 breier han seg og skryter på folkemøte omgjeven av ihuga tilhengjarar, medan motkandidaten hans liknar eit skrømt som ender og då sviv forbi på skjerm og i smitteverna valmøte med lite folk. Mange av dei som røystar på Joe Biden, gjer det ikkje fordi dei så gjerne vil ha han i leiinga av USA, men for å få bort Trump.

Ein skulle tru det var den galne oransjemannen som låg an til å få valskredet, men slik er det ikkje, etter det dei fleste meiningsmålingane syner. Nettsida FiveThirtyEight, leidd av statistikaren Nate Silver og rekna for å vere den tryggaste kjelda for amerikansk meiningsmåling, heldt så seint som tysdag Joe Biden som skyhøg favoritt. Dei hadde Biden 9,2 prosent føre Trump, då som eit snitt av utvalet sitt av amerikanske meiningsmålingar.

Kvalifisert vurdering

I deira eiga vurdering av det komande valet, tufta på kvalifiserte vurderingar og 40.000 datasimuleringar av valet, ligg Biden an til å vinna 344 valmenn mot Trumps 194 i kollegiet som vel USAs president, og der 270 er nok til å vinna. Ser ein på forventa røystetal i heile USA, utan omsyn til valdelegatane som vart valde i delstatane kvar for seg, trur FiveThirtyEight at Biden vil vinna over Trump med 7,9 prosent. Det gir Biden 87 prosent sjanse til å verte den nye presidenten, medan Trump har berre 12 prosent sjanse til å få «four more years», som kjerneveljarane hans skrik på møta.

Vi snakkar då om eit valskred for Biden. Om dette er vitskap, må vi for vitskapens skuld vona at Biden vinn. Men ei meiningsmåling er ikkje presis vitskap. Ho kviler på tal og empiri, men også på gissingar og intuisjonar, og er utsett for overraskingar. Favorittar kan tape, dei som er dømde til nederlag, kan slå til og vinna, nett som i sporten. Pressedekninga av presidentvala har vorte kalla «hesteveddelaupsjournalistikk», mellom anna på grunn av denne likskapen mellom politiske meiningsmålingar og veddelaup.

I 2012 hamna det mest røynde firmaet for meiningsmålingar, Gallup, på bærtur då dei undervurderte støtta til Barack Obama, som vann presidentvalet med ein margin på 4 prosent. Rett nok hadde Gallup motkandidaten hans, Mitt Romney, berre 1 prosent føre Obama rett føre valdagen, men ei veke tidligare hadde dei Romney 5 prosent føre Obama, ein bom på 9 prosent.

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare