Mat
Filippinsk adobo
Adobo – her laga med ein audmjuk svinekotelett.
Foto: Dagfinn Nordbø
Matskikkar reiser verda rundt. Nokre av dei reddar liv, eller tar liv, til dømes gjorde poteten begge delar i Europa: Nokre land vart redda av poteten, men store katastrofar skjedde då avlinga slo feil eit år, og ein hadde satsa for mykje på eitt kort.
Andre skikkar handlar mest om smak og konservering, og bruk av lokale råvarer. Eit omgrep som adobo tyder heilt forskjellige ting rundt om i verda. Fyrste gongen eg kom over adobo, var det i form av ein liten boks meksikanske chiliar som låg i saus og gav framifrå smak til min chili med kjøt.
Adobo kjem av det spanske verbet adobar, som heilt enkelt tyder koking av mat i ein marinade eller saus. Bruken av eddik og krydder som paprika og kvitlauk kunne bidra til preservering av kjøt som var slakta vinterstid, og som måtte lagrast til bruk i varmare årstider, før folk fikk tilgang til kjøleteknologi.
Kvitlauk har kjende eigenskapar som ein særs sterk bakteriedrepar, og truleg kan eit verksamt feittløyseleg stoff i paprika, capsicain, trengje gjennom kjøtoverflata.
Då spanjolane kom til Filippinane i det sekstande hundreåret, meinte dei å kjenne igjen adobo, sjølv om den lokale matskikken var oppstått heilt utan spansk påverknad og dei heller ikkje nytta kjende ingrediensar som oregano, chili, paprika eller tomat.
Filippinsk adobo har si heilt eiga historie og kan lagast med bønner og grønsaker eller kjøt, fisk eller skaldyr, men det er vanleg å bruke til dømes svin eller kylling. Eller slange, har eg late meg fortelje (!). Kvar sin smak, men om eg skulle råke til å komme over ei god oppskrift på adobong hoggorm, skal eg sjølvsagt fortelje det til Dag og Tids matinteresserte lesarar.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
