Teknologi
Informasjonskapslar
Kinesiske lukkekaker er kapslar med informasjon med avgrensa tru- og nytteverd.
Foto: Wikimedia Commons
Kva var vel livet utan småkaker? Dette spørsmålet har dei siste tiåra fått dobbel tyding. Småkaker er ikkje lenger berre små, søte bakverk, men òg noko som vi har vorte avhengige av i den daglege bruken av datateknologi. Cookies er det engelske ordet for det vi på norsk kan kalle informasjonskapslar.
Informasjonskapslar vart oppfunne i 1994 og er ein integrert del av den verdsvide veven. Dei er sterkt kopla til den typen programvare som vi kallar nettlesarar (Chrome, Firefox, Safari, Edge), og hjelper oss å bruke desse på ein effektiv måte.
Når vi skriv ei vevadresse eller klikkar på ei lenkje til ei vevadresse i nettlesaren, skjer det noko. Nettlesarprogrammet sender ein førespurnad til ei datamaskin som er knytt til vevadressa, og ber om at han sender tilbake ei vevside. Nettlesaren er det som ein i dataterminologi kallar ein klient, medan den som svarer, vert kalla ein tenar.
Dersom vevsida berre skulle vise tekst og bilete, ville det ikkje vere behov for informasjonskapslar. No er det slik at moderne vevtenester krev interaksjon, til dømes om vi vil tinge flybillettar. Då må vevstaden vite kven vi er, og passordet vårt.
Men vi er upålitelege brukarar. Vi hoppar gjerne fram og tilbake mellom nettsider, samstundes som vi vil sleppe å oppgje brukarinformasjon kvar gong vi kjem tilbake til ein nettstad.
Ein kunne tenkje seg at det var tenaren sitt ansvar å passe på denne informasjonen, slik at når nettlesaren din spør om ei vevside, så kan tenaren sjekke informasjonen som gjeld for denne klienten. Problemet er at folk ikkje oppfører seg likt. Nokre vert fort ferdige med å tinge ei vare. Andre avbryt for å hente seg ein kopp kaffi eller køyre til fotballtrening med 12-åringen.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
