Mat
Lutefisklengt
Lutefisk med potet, bacon, ertestuing, brunost, sennep, sirup, øl og akevitt.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Det er mykje norsk mat som har ei merkeleg historie og dei raraste måtar å lage han til på. Ein av dei som skil seg spesielt ut, med den aller merksnodigaste produksjonsmåten, er sjølvsagt lutefisken. Tørka fisk vert lagd i vatn eit bel, så vert han lagd i vatn med lut eit bel, så vert han lagd i vatn att eit bel, og så, endeleg, er han klar til å etast.
Den som produserer lutefisk, må passe på som ein smed, det er sikkert og sant. Gløymer ein å vatne fisken godt nok ut den siste gongen, får ein nemleg – såpe.
Mange folk med nokre år på baken har nok opplevd at middagen fekk eit mykje større preg av såpe enn strengt ynskjeleg. Det er også slik at luten tek luven frå proteina i fisken, så som næring er lutefisk faktisk mindre verd enn råvara han kjem frå.
Men kva gjer no det når lutefisken smakar så godt som han gjer på det aller beste? For nordmenn elskar lutefisk, noko talet frå 2008 seier mykje om: Det året blei det selt 3000 tonn lutefisk her i landet, og det var meir enn mengda vanleg torsk seld same året.
Eg er ikkje sikker, men eg vil tru denne tendensen held seg enno. Jammen samlar vi oss frydefullt om skreien på vinteren, men det kan ikkje måle seg med populariteten til den luta fisken. Det er nesten blitt religion.
Løyndomen ligg nok i alt som kjem saman med lutefisken og gjer måltidet til ein heidundrande fest: gode poteter, lefser, kvit saus, sennepssaus, brunost, flatbrød, ertestuing, baconfeitt. Enkelte bruker endåtil sirup. Og så er det sjølvsagt nordmenns vis å ovdrikke både øl og akevitt til, mens dei syng høglydte songar til fiskens pris.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
