Færøyane 2024

I seks somrar på rad har Hallgeir Opedal vore på reise for Dag og Tid. Han har gått heim til Odda, padla Themsen, besøkt Sverige, Danmark, Finland og Island. Denne sommaren sende vi han til Færøyane. Her er rapporten hans.

Dag 6–7: Runavik–Vágar–Sandoy–Tórshavn–Vágar

Eg vaknar med sola i andletet. Ein hane gjel. Måtte alle mine morgonar starte på same vis, utkvilt og utrøytt med solskin og hanegal. Klokka er over åtte, og normalt ville det stressa meg, men det er laurdag, og etter den intense gårsdagen med kvalmassakre og heseblesande fjelltur meiner eg meg fortent til å ligge frampå.

Eg har heller ingen klar plan for dagen. Eg er komen til Runavik, og det at eg vaknar på hotellet ved den lune fjorden her sør på Eysturoy, er tilfeldig.

I går ettermiddag gjekk eg altså opp til Kallur fyrtårn ytst på Kalsoy, eit av dei mest kjende fotomotiva frå Færøyane. På bussen attende mot ferjekaien kom eg i snakk med eit par frå Gliwice i Polen. Ho elska norsk tungmetall, han lika fotball. No skulle dei til Runavik for å sjå NSÍ Runavik møte KÍ Klaksvik. Dei ville berre rekke det siste kvarteret av kampen, men det var turen verdt, meinte han.

Eg viste dei bilete frå grindadrápet, for slik er eg. Det er journalisten i meg, han som likar å fortelje, forbløffe, imponere og få respons, og det er eigentleg ikkje noko sympatisk trekk. Kvifor gjer eg det? Eg vil sjå reaksjonen. Dei responderte slik eg rekna med, han med fasinasjon, ho med avsky. Ho tolte ikkje blod, sa ho.

Yes! Endeleg fekk eg teke eit brukbart bilete av supertrålaren «Christian i Grótinum».

Det freista ikkje med nok ei natt i Klaksvik, så kvifor ikkje gjere som dei – køyre til Runavik? Der bur den rikaste mannen på Færøyane, og han har nok sine grunnar til å busetje seg der.

På veg inn mot hamna i Klaksvik passerte ferja supertrålaren «Christian i Grótinum», og eg skrytte av båten til ein i ferjemannskapet.

– Ja, det er ein fantastisk båt, og det er berre å bøye seg for det reiaren Kristian Martin Rasmussen og sønene har fått til. Fiskeria har vore gjennom mange kriser og vore trua av konkursar, men dei har klart seg. Det står det respekt av. Regin á Bakka er same sak.

– Han som starta oppdrettsselskapet Bakkafrost?

– Ja. Slike folk tek risiko, dei skapar framdrift og arbeidsplassar. No har dei pengar, og hos nokre skaper det misunning. Men dei pengane har dei fortent. Hadde alle vore som meg, ville det ikkje skjedd nokon ting her på Færøyane. Vi treng folk som Kristian og Regin, alle samfunn treng slike. Dei som vågar og skaper og viser veg.

«Nokre dyr er likare enn andre, og av dei likaste er den blide, sosiale og intelligente delfinen. Bortsett frå på Færøyane.»

Då ferja klappa til kai, sette eg meg i bilen og køyrde mot Runavik. Det var ikkje meir enn ein halvtimes biltur, men eg brukte lengre tid, for undervegs måtte eg stoppe. Då eg køyrde delar av same strekke for to–tre dagar sidan, såg eg ikkje anna enn skodde. No openberra heile den færøyske villskapen seg med kvasse fjell og grå fjordar, og mellom fjord og fjell: eit grønt belte av grasgrøne bøar med sauer og gule engsoleier.

Eg blinka av på ein utkøyrsel for å ta bilete, og kom der i snakk med to franske unggutar i ein gamal Renault personbil. Dei hadde køyrt frå Frankrike til Hirtshals, og hadde så teke Smyril til Tórshavn. No varma dei hermetikk på eit stormkjøken, for dei reiste på lågbudsjett og skulle sove i bilen. Det var ein ting dei lurte på. Overalt i sjøen hadde dei sett ringar. Kva var det? Oppdrettsanlegg, sa eg, laks. Ah, saumon, sa dei.

Til Runavik kom eg ikkje før nærare ni om kvelden, men fekk no rom på hotellet i enden av den lange hovudgata. Berre éin matstad var open, Pizza House, og eg rusla støl den halve kilometeren attende. Det var eit trongt lokale. Innafor døra stod eit dogga glasskap med kald drykk, og langs vindauget tre høge røyrstolar. Der sat to gigantiske tyskarar, begge måtte vere langt over to meter. Dei var på far-og-son-tur, og no hadde dei sett fotball. Klaksvik vann 2–1 etter scoring heilt mot slutten. Faren fortalde at i staden for å bu i Tórshavn, it’z very expenzive, budde dei her i Runavik.

Når det var sagt, hadde vi eigentleg ikkje meir å snakke om, men sidan vi stod tett saman og måtte vente til pizzaene var ferdige, var det ikkje anna å gjere enn å halde praten i gang. Eg kom på at eg kunne vise bilete frå grindadrápet, dei var begge fasinerte, og der gjekk det halvtanna minutt, men så stansa praten heilt opp. I alle samtalar er det noko å hente, men ikkje i denne. Berre kaldprat, ingen substans. Det var ein lette for alle då dei to fekk pizzaene sine og kunne gå. På veg attende til hotellet kikka eg ned ei sidegate, og såg kvalane frå Hvannasund ligge på kaien.

To franske gutar spurde om kva alle desse ringane i sjøen var. Oppdrettsanlegg, sa eg, laks. Ah, saumon, sa dei. Eg skjønar spørsmålet, for dei er overalt.

Det at tyskarane hadde valt Runavik som utgangspunkt, var slett ikkje dumt. Byen strekker seg tynt langs austsida av Skálafjørdur, og endar her i eit slags sentrum med ei lun hamn og ei hovudgate med bensinstasjon, matbutikkar, bank, vinmonopol, turistkontor og to bokbutikkar. Lenge var Runavik ein utkant ytst i Skálafjørdur, men så opna verda og tidi seg. Fem dagar før julaftan i 2022 blei den undersjøiske Eysturoytunnelen teken i bruk, og over natta fekk Eysturoy nytt vegsamband med Streymoy. Mens Runavik tidlegare låg sju–åtte mil frå hovudstaden, er det no berre 16 kilometer og eit drygt kvarter å køyre.

Desse undersjøiske tunnelane er imponerande, og særleg Eysturoytunnelen. På det djupaste går han 187 meter under vassflata og har ein undersjøiske rundkøyring. For denne tunnelen er eit trekantsamband som også knyter Runavik saman med Strendur på vestsida av fjorden. Total veglengd er 11,2 kilometer.

Eg har lurt på korleis dei klarar å finansiere alle desse milliardtunnelane. Fyrst tenkte eg at det måtte vere EU-midlar, men Færøyane er ikkje med i Den europeiske unionen. Tunnelane er finansierte gjennom offentlege og private midlar, og i botnen er det bompengar. Prisen for å køyre gjennom Eysturoytunnelen er 175 danske kroner.

No er om lag 90 prosent av færøyingane knytte til vegnettet, og neste mål er å bygge undersjøisk tunnel heilt ned til Suduroy, der det bur det om lag 4500 menneske. Med til saman 22,1 kilometer vil han bli verdas lengste undersjøiske tunnel, og kostnadene kan kome opp mot fire milliardar danske kroner. Nei, direkte lønsam blir han ikkje, men Færøyane blir no knytt saman til eitt vegrike.

Eysturoytunnelen er eit trekantsamband som knyter Runavik saman med Streymoy, men også med Strendur på vestsida av Skálafjør?ur.

Gudskjelov ser eg ikkje noko til tyskarane når eg kjem ned i frukostsalen, dei skulle til Klaksvik i dag, og heller ingen andre. Eg er aleine med servitøren og spør om ho veit kvar huset til Regin à Bakka ligg. Sidan eg fyrst er her, vil eg no sjå korleis ein færøysk milliardær bur. Det er ikkje langt, seier ho, det er berre å følgje hovudgata til hobbybutikken, gå opp forbi ein leikeplass, «som Regin har betalt for», og bakom der ligg huset hans.

Etter at eg har ete, følgjer eg gata, går opp forbi leikeplassen med gummiasfalt, husker og klatrestativ, og deretter kjem eg opp i noko som kan minne om eit norsk bustadfelt, bortsett frå at fleire av husa har bølgjeblekk på taket. Det er ikkje vanskeleg å sjå kva som er huset til Regin. Ein moderne caffè latte-kvit kloss i mur og sibirsk lerk med svære blåtona vindauge mot fjorden tronar i den brattlendte skråninga. Trippel garasje og gras på dei flate taka. Eg går på oversida og tek bilete. Frå framsida høyrer eg ein grasklippar starte opp.

Og brått kjem ein eldre kar fram skubbande på ein klippar. Kan det vere sjølvaste? Eg må google bilete av Regin á Bakka. Jo då, der går han, milliardæren klipper plenen. Kan eg spørje om eit intervju? Høyre korleis det går i oppdrettsnæringa, og kva planar han har? Korleis vil han reagere om han får ein journalist trampande inn på tunet?

Nei, eg tør ikkje, eg er for feig. Eg går ned att til hovudgata, men har ikkje heilt gitt opp tanken på å få Regin á Bakka i tale. Det vil vere eit scoop, det vil verkeleg vere noko å skrive heim om. Kan eg få nokon til å vere mellommann, ja, som turistkontoret til dømes? Det er laurdag, det er stengt, så eg går inn i bokhandelen ved sida av. Eg må uansett ha eit vegkart. Det er folk der, og eg ventar til dei går, stiller meg ved disken med kartet, og mens eg betaler, spør eg bokhandlaren om han kjenner Regin à Bakka. Regin, ja, sjølvsagt, alle her i Runavik kjenner Regin. Eg fortel kven eg er, og lurer på om han kan ringe og spørje om han vil bruke litt av laurdagen på å snakke med ein norsk journalist.

– Nei.

– Nei?

– Eg trur Regin set pris på ha fri i helga. Måndag kan du ringe hovudkontoret til Bakkafrost og gå gjennom presseavdelinga.

Det blir for seint, seier eg, og fortel at eg har sett han. Han klipte plenen, men eg var for feig til å ta kontakt.

– Du var ikkje feig, du var respektfull, seier han.

Ja, det er det eg er. Respektfull. Det kan eg leve med.

Nede på kaien ligg kvalfinnar og innvolar i brysthøge plastkassar. Runavik fekk femti kvalar frå grindadrápet i går, og no er dei skorne opp, og kjøt og spekk er fordelt. Alle husstandar er registrerte på kontoret til sysselmannen, og så sant folk ikkje reserverer seg, får dei tilbodet. No er det tomt.

Kvalfinner og innvolar.

To karar står der, han eine har arbeidd heile natta med å partere og fordele. Det er mykje som ikkje blir brukt, fortel han. Heile bakparten er for seig til mat, det same med framparten. Så det er berre midtstykket som blir nytta. Resten skal slepast ut på havet og dumpast. Havet gir, og havet får.

– Korleis smaker grindkval?

– Eg har ete vågekval i Noreg, og det kjøtet er mykje betre.

– Eg har lese at det skal vere mykje kvikksølv og andre miljøgifter i grindakvalen?

– Ja, men eg er for grindadráp. Absolutt. Vi må berre drepe dei mest mogleg humant. Men delfindrap synest eg ikkje noko om.

«På det djupaste går Eysturoytunnelen 187 meter under vassflata, og har Atlanterhavets fyrste undersjøiske rundkøyring.»

Mens over 80 prosent av færøyingane er for drap på grindkval, er delfindrap meir omstridd. Det største delfindrapet nokon gong skjedde her i Skálafjørdur for tre år sidan og skapte eit internasjonalt rabalder. Flokken blei oppdaga utanfor Klaksvik ein søndag i september 2021, og folk gjekk i båtane. Det blei anslått at det var om lag 200 dyr, og dei styrte flokken inn mot ei strand i Skálabotnur. Han viste seg vere sju gonger så stor, og dei var ikkje nok folk.

Slaktinga gjekk over timar. Til saman 1428 kvitskjevingar blei drepne denne dagen, og ein måtte heilt tilbake til 1940 for å kome i nærleiken av eit slikt stort tal. Då drap dei 1200. Bileta frå delfinmassakren nådde internasjonale medium. «Sinne over drapet på 1400 delfinar på ein dag», melde BBC. «Gruvsamt og unødvendig», skreiv The Guardian. CNN rapporterte at sjølv kvaltilhengarar på Færøyane var sjokkerte, dette var «flautt» og «skakande».

Leiaren av kvalfangarlaget sa at jakta var ein tabbe, og ei undersøking av Kringvarp Færoya synte at berre 30 prosent av færøyingane var for delfindrap. Var dette dødsstøyten for grindadráp? Kvalfangstmotstandarar mobiliserte, og den færøyske regjeringa fekk send over ei liste med 1,3 millionar underskrifter. Dåverande statsminister Bárdur Nielsen sa at sjølv om jakta var berekraftig, ville dei evaluere forskriftene. I 2022 innførte fiskeridepartementet ein årleg kvote på 500 delfinar.

Men det var ikkje nok. I april blei det innlevert ein resolusjon til EU-parlamentet med forslag til tiltak mot grindadráp, og eitt av tiltaka er å suspendere Færøyane frå ulike finansieringsprogram. Færøyingane må nok ein gong forsvare den tradisjonsrike jakta, og argumenta er dei same.

Alt i 2015 skreiv Jyllands-Posten artikkelen «Er der forskel på grinder og grise?». Den danske avisa meinte at grindadráp fekk utilbørleg mykje merksemd samanlikna med de milliarder af grise, køer og kyllinger som hvert år ender på slagterierne i EU. Forklaringa ligg i den sosiozoologiske skalaen, meinte dei, ein hierarkisk orden der vi plasserer dyr i forhold til menneskelige behov og lyster. Nokre dyr er likare enn andre, og av dei likaste er den blide, sosiale og intelligente delfinen. Bortsett frå på Færøyane. Så seint som i førre månad blei nye 140 delfinar drepne her i Skálafjørdur.

«Her brenner vi mesteparten av ulla, og eg trur faktisk at vi kjøper mykje ull frå Noreg.»

Ekspeditør på Eysturoy

Nei, skulle eg sett å få kjøpt meg ein strikkegenser? Det var her på Eysturoy utanriksminister Høgni Hoydal hadde kjøpte genseren sin, og kva var det han hadde sagt? Ta til venstre etter tunnelopninga, og køyr mot Toftir. På radioen snakkar dei om grindadrápet i Hvannasund. Ein utlending er arrestert etter å ha filma jakta med drone, fortel dei. Dronen blei konfiskert, og eigaren fekk 1000 kroner i bot.

Fabrikkutsalet ligg ved vegen, og ei ung jente går rundt med kvit studentlue på hovudet. Ho skal gå med lua fram til olsok, fortel ho, det er no berre sånn det er. Eg syner ho bilete av utanriksministeren. Nei, den genseren er dei utselde for, men dei har mykje anna fint, eg kan berre kikke rundt. Eg prøver på den eine etter den andre, og fotograferer meg sjølv i spegelen. Innimellom kjem ho bort og spør korleis det går.

– Er alle strikka her på Færøyane?

– Nokre av genserane er strikka i kjellaren her, andre i Aust-Europa.

– Men ulla er vel færøysk?

– Nja, ikkje alt. Her brenner vi mesteparten av ulla, og eg trur faktisk at vi kjøper mykje ull frå Noreg.

Eg vel til slutt ut ein, men om det er norsk ull, anar eg ikkje, heller ikkje om han er strikka her eller i Litauen. Alt som står, er «Navia, Farao Islands». Han kostar nær 1500 kroner. Eg spør om det er noko å sjå her på Toftir. Ho seier at eg kan køyre ut på neset, der er det mykje natur, sau og vindmøller.

– Er vindmøllene omstridde?

– Omstridde, korleis då?

– I Noreg er utbygging av vindmøller omstridd.

– Ja vel? Nei, dei har no alltid vore der, så det har eg aldri tenkt på.

Eg går under vindmøllene saman med sauene, det er panoramautsikt mot Nólsoy og Streymoy, og eg kan sjå litt av Tórshavn. Over bakkane går ei dame i lilla allvêrsjakke, det ser ut som om ho plukkar noko. Det veks berre gras og lyng der, kan det vere sopp? Ho kvekk til når eg kjem bort.

– Kva eg gjer? Nei, eg er litt crazy, seier ho på engelsk med tysk aksent.

– Jaha?

– Eg plukkar ull, seier ho, og held fram ein ulldott.

– Skal du strikke?

– Nei. Det er lukta. Når eg kjem heim att til Tyskland, tek eg fram ulla, og så…

Ho legg ulla mot nasen og dreg inn.

– Så kjenner eg lukta av Færøyane.

Eg køyrer tunnelen tilbake til Eysturoy, og tek tre rundar i rundkøyringa for å ta bilete. No har eg bestemt meg for å køyre tilbake til Vágar. Det er øya der flyplassen ligg, og den skulle eg utforske fyrste dagen, men sidan flyet var forseinka, måtte eg køyre rett til Tórshavn. Der skal eg ta bilete av Skardsáfossur, fossen som stuper rett ut i havet og er ved sida av Kallur, ein slik må-sjå-attraksjon. Det yrer og blæs, men eg får teke biletet av meg sjølv føre fossen. I bilen ringer eg for å bestille hotellrom i Tórshavn.

– Hotel Hafnia, how can I help you?

Eg kjenner att røysta til Alejandro, han er frå Spania og studerte turisme på subtropiske Gran Canaria. Så fekk han praksis og hamna på dei subarktiske Færøyane, og her har han blitt. Vi snakka mykje saman då eg budde på hotellet sist, og no spør eg om han har eit rom for natta.

– Eg har berre eitt rom att, men det kostar 5000.

– Fem tusen? Sist betalte eg 1200. Det er loco!

– Eg veit det, men det er ein musikkfestival i byen, prisane har gått til vêrs.

Kva gjer eg no? Jo, kanskje eg skal køyre til Sandoy? Då får eg ni av atten øyar, og det er færre enn eg hadde håpa på, men det er det eg rekk.

På søndagen køyrer eg tilbake til Tórshavn. Romprisane på Hafnia har normalisert seg, 1000 danske kroner, og denne gongen får eg rom på motsett side av hotellet. Frå vindauget ser eg rett over mot den gamle amtmannsgarden, men også opp mot ein obelisk som tronar oppe mellom husa. Eg går dit opp.

I 1874 skulle islendingane feire at det var 1000 år sidan Ingólfur Arnarson busette seg på Island, og Frederik IX, som også var konge over islendingane, ville ta del i feiringa. Og sidan han no likevel skulle til dei nordlege farvatna, bestemte han seg for å ta ein stans i Tórshavn. I nær 500 år hadde Færøyane høyrt til kongeriket Danmark, men aldri hadde ein regjerande monark teke seg tid til eit besøk.

Minnesteinen som blei sett opp nokre år etter det fyrste kongebesøket i 1874.

Det var ei historisk hending, og den som fekk æra av å ønske kongen velkomen, var den kongetru borgarmeisteren Andreas Lützen. Det tyske etternamnet kom av at han var fødd i Slesvig, som då høyrde til det danske kongeriket. Andreas mista tidleg foreldra, og ei søster tok hand om han. Han viste seg som ein glup gut og hamna på lærarseminaret i Skårup på Fyn.

Nærast ved ein slump, ja, på spøk under ein julefest med vener, bestemte han seg for å søke ei lærarstilling på Færøyane. Han fekk jobben og kom til Tórshavn der han trefte «en pige, Eva, som han hurtigt blev gift med». Andreas Lützen var ei eldsjel, han verka som lærar, men også som organist og klokkar. Han engasjerte seg i politikken, og i 1860 blei han borgarmeister i Tórshavn. Saman med Eva fekk han åtte born, og etterkomarane av prestar, politikarar, kjøpmenn har sett sitt preg på samfunnslivet på Færøyane i hundre år. Ja, sauebonden Torvald Lützen, som eg trefte den andre dagen i Sydradalur, er ein ætling.

No tilbake til kongebesøket.

Laurdag 25. juli 1874 ankra fregatten «Jylland» opp i Tórshavn, og sjaluppen blei sett ut. På kaien i vestre hamn venta stivpynta færøyingar, og fremst av dei alle stod Andreas Lützen. Han var nervøs, hendene skalv. Folk vifta med lommetørkle og ropte hurra då kongen steig i land. Borgarmeisteren byrja å tale. Det gjekk eit hysj gjennom forsamlinga, for røysta hans var uvanleg veik, og ho blei veikare, og om han kom heilt til endes, veit ingen. Borgarmeisteren var overvelda av kjensler, og kongen skjøna kor det bar hen. Han tok handa til Andreas Lützen og takka for den smukke talen. Andreas Lützen fall om. Som dottera seinare skulle skrive:

«Fader var død af Hjerteslag, død med sin Konges Haand i sin, og det var den skønneste Død han kunde faa.»

Borgarmeisterens død la ein dempar på feiringa, men ikkje meir enn at det etterlengta ballet gjekk sin gang, der kongen tok del i den tradisjonsrike færøyske ringdansen. I danske aviser blei historia om borgarmeisteren som døydde i møte med sin konge, historia om kor høgt den danske kongen var elska av folket på øyane i nord. Til minne om besøket blei obelisken «Kongemindet» reist i 1882, ja, den eg ser frå rommet på Hotel Hafnia.

Det skulle gå heile 33 år til neste kongebesøk. Frederik den 8. besøkte Færøyane i fire sommardagar i 1907, og etter dei offisielle talane fekk den karismatiske kongsbonden Jóannes Patursson ordet. Han hadde året før vore med på å starte Sjálvstdrisflokkurin, sjølvstyrepartiet, som ville lausrive seg frå Danmark. I helsinga si var han poetisk og avdempa.

«Vi har vårt eige vesle land, våre små Færøyar, ubetydelege i kvadratinnhald, men mektige i sine formasjonar, smilande og grøne ein høgsommardag, men tunge, triste, ja, trollaktige vinterstid, når stormens bulder gjev gjenlyd i fjella og jorda drønner av Atlanterhavets bølgjeslag mot kysten», opna han, og heldt fram:

«Vi skal ikkje gjere fjella om til sletter eller fjellblomane om til engblomar; det vil berre føre til misdanning. Men vi skal late dei stadlege særmerka leve, og gle oss ved og dra nytte av den fargerikdom dei gjev.»

Han skåla for kongen og svor truskap til Danavælde, men mellom linjene låg bodskapen om sjølvstende. Jóannes Patursson blei heidra med riddarkrossen av Dannebrogordenen, og han tok imot. At han hadde fjeska seg til slik for danskekongen, plaga han kanskje. Ordenen blei no returnert i 1923. Under eit av sine mange besøk i Noreg sa Jóannes Patursson at anten måtte Færøyane igjen bli foreina med Noreg, eller så måtte dei bli sjølvstendige; fordi Danmark optrer som en undertrykkende kolonimagt. Det blei ramaskrik både heime og i Danmark, og han blei skulda for høgforræderi.

I 1921 kom Christian 10. på det fyrste av til saman tre besøk, og etter krigen kom Frederik 9. og hans dronning Ingrid. Under det andre besøket deira, i 1959, var tronfølgjaren Margrethe med. Ho var då 19 år, og hadde på seg færøysk nasjonaldrakt. Den har ho brukt mange gonger når ho besøker Færøyane. Den turglade dronning Margrethe står for halvparten av kongebesøka, for ho veit at kongelege besøk styrkjer band. No i sommar skulle den nye kongen kome med si dronning Mary, men reisa blei avlyst på grunn av generalstreiken. Reisa er utsett til 2025.

Under eit besøk i 1990 imponerte dronning Margrethe med ein tale på færøysk. Inspirasjonen og klangen var nok henta frå William Heinesens bok De fortapte spillemenn. Eit sitat stod på trykk i fyrste artikkel i denne serien:

«Langt ute i det kvikksølvlysende verdenshavet ligger et ensomt lite blyfarget land. Det ørvesle berglandet forholder seg til storhavet omtrent som et sandkorn til gulvet i en ballsal.» (Omsett til norsk av Inger Hagerup.)

I dronning Margrethes tolking blei orda slik.

«Ute i det ytste havet ligg eit samfunn, sveipa i tåke og fuglesong; svarte klipper reiser seg frå det grå havet. Eit dystert land? Nei – ingen stader er graset så lysande grønt som her, når solstrålane feiar ned over fjellsidene og får rutene i vindauga utover bygdene til å skine i dei raude, blå og svarte husveggene. Det er noko både festleg og trassig over det biletet, noko som rimar på dei menneska som bur der.» (Mi omsetjing.)

Eg sit i flyet og kikkar på det blåglitrande havet og øyane som er dekte av skinande skodde. Når eg leitar i lommene etter øyreproppane, kjenner eg noko lòdent. Eg dreg det fram. Det er ein ulldott. Eg plukka han oppe i heiane ute på Sandoy. Der stod eg i kveldsvinden, småspoven fløyta sine sorgtunge tonar, og gjennom gråblå sjø pløgde Smyril kvitt med stø kurs for Tórshavn.

No legg eg ulla mot nasen, trekker inn.

Det luktar Færøyane.

Hallgeir Opedal

Kjelde til temaet dei kongelege og Færøyane er «Kongehuset og Færøerne» av Mads Valdemar Egsgaard Hauge.

Oppdatert 6. november. I ein tidlegare versjon stod det at Eysturoytunnelen har Atlanterhavets første og einaste rundkøyring. Det stemmer ikkje då det også finst ein rundkøyring i Karmøytunnelen.