Teknologi
Systemutvikling
Med smidige IT-metodar, såkalla «scrum», som opphavleg er nemninga på ein gruppenærkampmodell nytta i rugby, kunne Nav i vår sørgje for at mange fekk dei feriepengane som politikarane hadde lova.
Foto: Wikimedia Commons
I 2018 var det ein del trygdemottakarar som ikkje fekk trekt skatt av dagpengane. Reglane sa at det skulle trekkjast 50 prosent av dagpengar som overskreid ei beløpsgrense på skattekortet, men dette skjedde ikkje. Feilen vart oppdaga, og 4000 dagpengemottakarar fekk høgare skattetrekk resten av året.
Dataprogrammet som les inn skattekortet, fekk ikkje med seg denne beløpsgrensa, og det førte til at programmet som rekna ut utbetaling og skatt, ikkje brukte noka grense. Kanskje var det berre ei programlinje, ein instruksjon, som mangla i innlesingsprogrammet. Men denne mangelen hadde konsekvensar for mange menneske.
Feil i programvare kostar oss milliardar kvart år. Ikkje berre Nav, men globale aktørar som Microsoft og Google og små lokale IT-verksemder lagar alle programvare som gjer feil, og vi brukarar må handtere dette som best vi kan. Nokre feil er berre irriterande, andre gjer at samfunnsavgjerande IT-tenester stoppar opp. Feil kan til og med føre til dødsfall.
At Nav kjem i søkjelyset når dei har IT-problem, er kanskje ikkje så rart. Dei forvaltar store delar av statsbudsjettet, tenestene deira vedkjem oss alle, og det er ein offentleg organisasjon med store krav til å vere open. Og media følgjer med når problem oppstår. Men Nav er ikkje verre enn andre når det gjeld kvalitet på IT-tenestene, snarare tvert imot.
Det er eit ønske at det offentlege Noreg skal gjerast så digitalt som mogleg. Stat og kommune ønskjer ikkje å lønne folk for å sitje og rekne ut dagpengar og skatt, eller vurdere om folk har rett på ulike former for trygd. Dette er rutinearbeid som må kunne handterast av programvare.
Men det er ikkje så enkelt å få det til. Datamaskiner er nemleg svært dårlege til å omsetje reglar og krav som kjem frå Stortinget og departementa, til fungerande rekneprosessar. Dette må systemutviklarar gjere. Og dei er heller ikkje alltid i stand til å gjere dette slik det er tenkt. Av og til fordi dei gjer feil, men oftast fordi det ikkje er klart kva som er ønskt.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
