Teknologi
Akselerometeret
Rørsleregistrering via fotmontert akselerator med tre aksar.
Foto via Wikimedia Commons
I 2017 kunne vi lese i avisene at helseminister Bent Høie hadde fått målt fysisk aktivitet ei veke i oktober. Han brukte to sensorar festa til lår og rygg. Data frå desse vart så brukte til å avdekke kor mykje tid Høie hadde brukt på å gå, stå, ligge, sitte, sykle eller jogge.
Sensorane som vart brukte, var to triaksiale akselerometer, altså utstyr som måler akselerasjon i tre retningar. Slik fekk ein rørsledata målte opptil 100 gonger per sekund to plassar på kroppen. Totalt seks akselerasjonsverdiar per måling. Dataa vart lagra i sensoren, henta ut etter ei veke og vidare analyserte ved hjelp av maskinlærte modellar. Høie hadde ikkje vore spesielt aktiv: Han hadde korkje sykla eller sprunge den veka og hadde på den mest aktive dagen gått i litt over tre timar.
Seinare har mange tusen nordtrønderar brukt desse sensorane for å gje forskarar oversikt over aktivitetsnivået deira. Aktivitetsmålingane har vore ein del av ei stor helseundersøking der ein over tid har samla helsedata om nordtrønderar (HUNT – Helseundersøkelsen i Trøndelag).
Det du kanskje ikkje tenker på, er at akselerometer er standardutstyr i dagens mobiltelefonar. Du dreg nytte av det når du sjekkar om du har gått dine daglege 10.000 skritt, men òg når skjermbiletet snur seg slik at tekst og bilete kjem rett veg når du vender på mobiltelefonen.
Spelkontrollaren og virtuell røynd(VR)-utstyr har slike for å oppnå visuelle effektar og rørsleeffektar i dataspel. For høgst mogleg presisjon skjer dette i samspel med gyroskopet og magnetfeltmålaren, som er andre sensorar du har i mobilen din.
Akselerometer utnyttar Newtons første lov – tregleikslova. Ho seier at ein lekam vil ligge i ro eller flytte seg med konstant fart om han ikkje vert utsett for krefter. Eit mekanisk akselerometer har ei fast ramme der det er festa eit lodd som er festa i ei stiv ramme med ei fjør. Når det skjer ein akselerasjon av ramma, vil han dra i fjøra, men loddet vil jo helst ligge i ro (det er tregt), så ein del av den krafta som verkar langs fjøra, vert brukt til å strekke fjøra. Ein kan måle graden av akselerasjon ved å måle kor mykje fjøra er strekt.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
