Norske matskattar nr. 71: boknafisk
Vår aller største eksportsuksess gjennom tidene er utan tvil tørrfisken. Han har skapt enorme verdiar som oljenæringa aldri kjem til å ta att. Alt på 1300 talet var inntektene frå salet av tørka torsk tre gonger utgiftene på statsbudsjettet.
Tørrfisken har vore gjest i matskattspalta, som nummer fire ( for dei som har arkivert ho). Men denne skatten frå havet kjem i fleire variantar. Éin som det er stor entusiasme rundt, er den varianten me kallar boknafisk, eller boknafesk, som han heiter i nord.
Medan den klassiske tørrfisken frå skreifisket heng i fleire månader, heng boknafisken mykje kortare. Han skal berre verta turr utanpå og mjuk ved ryggbeinet.
Då er han bokna og perfekt for å vatnast ut, bakast eller grillast.
Vanlegvis vert han servert som mykje anna «gamal» fisk med baconterningar, gulrøter, poteter og kvit saus.
Turking av fisk i Lofoten har gått føre seg så lenge det har budd folk der. Det er ein heilt unik konserveringsteknikk. Vêret er perfekt, ikkje for kaldt, takk vera golfstraumen, det er lite insekt som kan angripa fisken, og fuglane har nok fersk mat i havet til at dei orkar byrja hakka seg gjennom eit hardt fiskeskinn.
Ein turka torsk var dessutan lett å frakta ut i verda før ein fekk kjølerom og frysar.
Korleis boknafisken oppstod som ei delikatesse, er ikkje lett å seia. Truleg var det ein nordlending som var svolten og ikkje hadde tolmod til å venta i vekevis.
I dag får du nydeleg ferdigbokna fisk i butikken. Halvors Tradisjonsfisk i Tromsø sel han i flotte pakningar.
Av det meir avanserte slaget kan Innsida slå eit slag for boknafisksashimi, som kokken Frida Ronge serverer på Tak i Oslo. Ein idé ho fekk etter å ha vore med Innsida til Lofoten og smakt boknafisk for fyrste gong.
Ein skikkeleg matskatt er det for alle som set pris på modna fisk med noko godt attåt.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Vår aller største eksportsuksess gjennom tidene er utan tvil tørrfisken. Han har skapt enorme verdiar som oljenæringa aldri kjem til å ta att. Alt på 1300 talet var inntektene frå salet av tørka torsk tre gonger utgiftene på statsbudsjettet.
Tørrfisken har vore gjest i matskattspalta, som nummer fire ( for dei som har arkivert ho). Men denne skatten frå havet kjem i fleire variantar. Éin som det er stor entusiasme rundt, er den varianten me kallar boknafisk, eller boknafesk, som han heiter i nord.
Medan den klassiske tørrfisken frå skreifisket heng i fleire månader, heng boknafisken mykje kortare. Han skal berre verta turr utanpå og mjuk ved ryggbeinet.
Då er han bokna og perfekt for å vatnast ut, bakast eller grillast.
Vanlegvis vert han servert som mykje anna «gamal» fisk med baconterningar, gulrøter, poteter og kvit saus.
Turking av fisk i Lofoten har gått føre seg så lenge det har budd folk der. Det er ein heilt unik konserveringsteknikk. Vêret er perfekt, ikkje for kaldt, takk vera golfstraumen, det er lite insekt som kan angripa fisken, og fuglane har nok fersk mat i havet til at dei orkar byrja hakka seg gjennom eit hardt fiskeskinn.
Ein turka torsk var dessutan lett å frakta ut i verda før ein fekk kjølerom og frysar.
Korleis boknafisken oppstod som ei delikatesse, er ikkje lett å seia. Truleg var det ein nordlending som var svolten og ikkje hadde tolmod til å venta i vekevis.
I dag får du nydeleg ferdigbokna fisk i butikken. Halvors Tradisjonsfisk i Tromsø sel han i flotte pakningar.
Av det meir avanserte slaget kan Innsida slå eit slag for boknafisksashimi, som kokken Frida Ronge serverer på Tak i Oslo. Ein idé ho fekk etter å ha vore med Innsida til Lofoten og smakt boknafisk for fyrste gong.
Ein skikkeleg matskatt er det for alle som set pris på modna fisk med noko godt attåt.
Fleire artiklar
Mange vil nok finne ein feil på dette biletet. Men la meg forklare.
Foto: Dagfinn Nordbø
«Mange vil miste munn og mæle når eg slår frampå om kvitlauk i fårikålen.»
Kate Winslet spelar tittelrolla i ei sann historie om den banebrytande fotografen Lee Miller, som forlét eit glamorøst liv som modell for å dokumentera andre verdskrigen.
Foto: Filmweb.no
Det andre blikket
Den formeltru filmen om fotografen Lee Miller gjev eit velkome blikk på krig og kjønn.
Tormod Haugland, frå Radøy i Hordaland, forfattardebuterte som 32-åring og har sidan gitt ut ei lang rekke romanar, noveller, dikt og dramatikk.
Foto: Helge Skodvin
Livets dropar
Hauglands fabel pendlar mellom draum og røynd.
«Moren» blir løfta på plass utanfor Munch-museet i 2022.
Foto: Heiko Junge / NTB
Hvor original er «Moren» foran Munchmuseet?
Anna Fesun, «Guds moder», gjev «magisk hjelp» til hjelpelause og medvitslause ukrainarar – mot eit verdsleg vederlag.
Krig og psyke
Det er vanskeleg å vite om den nye «sigersplanen» som president Zelenskyj nyleg varsla, er ein verkeleg sigersplan eller berre ein ny freistnad på å kurere tungsinn i det ukrainske samfunnet.