I dag vert det ikkje mykje prat om gull i spalta du les no. Til gjengjeld kjem ein god del til å dreie seg om grøne skogar. Me skal til skogs, og no skal det vel vere ein lesar eller to som straks tenkjer at det er fordi me skal sjå til alle svina me har subbande rundt trea. Så vidt eg kan hugse, har ikkje boklækjaren særleg mange svin på skogen, men både du og eg veit at hugsen kan arbeide selektivt og spele oss eit puss.

Når ein er på tur i skogen, vil ein ikkje ha ståk og larm. Tidt og ofte er det skogens ro ein søkjer. Då kan det vere irriterande om du frå lia høyrer ein gauk som opp att og opp att gjel «ko-ko». Ikkje irriter deg over gauken, han har òg rett til å vere i skogen. Trøyst deg heller med at om du reknar med deg sjølv, er de to.

Gunder Runde hadde ikkje problem med å sjå skogen for berre tre. Han skriv: «No skal vi fram til ein av dei store klassikarane frå amerikansk boksoge frå midten av 1800-talet, nærare bestemt 1817–62. Sigmund Skard karakteriserer han med orda ’ein gufs av noko sunt jordisk’ i band 8 av Verdens litteraturhistorie. Og mannen er Henry David Thoreau, Skard kallar han ’transcendentalist’, kva han no meiner med det. Thoreau var sprenglærd, gresk, austerlandsk poesi, engelske metafysikarar osv. Men han er best kjend for sitt forhold til naturen, spesielt skogane. Han har ’eit drag av faun utan det sensuelle’, meiner Skard. Og den boka som har stått att som den viktigaste i Thoreaus produksjon, er Walden, eller Life in the Woods (Livet i skogene), bygd på hans 2-årige opphald ved den vesle innsjøen Walden, der han budde i ei lita, sjølvlaga hytte mellom mars 1845 og september 1847. Eg blæs støvet av mi engelskspråklege utgåve og blar meg fram til sluttorda i boka: ’The sun is but a morning star’, i norsk omsetjing noko slikt som ’sola er berre ei morgonstjerne’. Ifølgje teksta på baksida av mi utgåve, måtte Thoreau låne ei øks for å byggje hytta si. Ein slags Robinson Crusoe-variant, der han går veldig djupt inn i detaljane kring det livet han førte i skogsterrenget (rettnok like i nærleiken av heimstaden sin, ’ein halvtimes gange’, seier Skard). Ei mengd detaljerte observasjonar frå dette livet, der han dyrka grønsaker og plukka bær til livsopphaldet sitt (men sa ikkje nei til mora sin eplepai, seier Skard). Thoreau skreiv også dikt, og er i tillegg kjend for eit viktig essay om sivil ulydnad – On the Duty of Civil Disobedience, som mellom anna inspirerte Gandhi i hans filosofi om passiv motstand. Nobelprisvinnaren som var fødd same året som Thoreau døydde (1862), var belgiaren Maurice Maeterlinck.»

Gunnar Bæra skriv: «Denne amerikanske klassikaren har eg hatt liggjande på nattbordet mitt i lengre tid og lese eit passande utdrag i som avslutning på dagen. Henry David Thoreau gav ut Walden i 1854. Omsetjinga av Andreas Eriksen med dei nydelege illustrasjonane av Mads Stage kom i 1953.»

John Olav Johnsen skriv: «Leseverdig!»

Kjell Helge Moe skriv: «Den boka inneholder mange kloke tanker.»

Utan å rope i skogen fekk eg rett svar på oppgåve 1639 frå desse klokingane: John Olav Johnsen, Eli Winjum, Signar Myrvang, Else Gjesdahl Sørensen, Paul Henrik Hage, Skeisebibliotekaren i LASK, Vigdis Hegna Myrvang, Ingebjørg Sogge, Ole G. Evensen, Jan Alfred Sørensen, Inger Anne Hammervoll, Lise Haaland, Bjørn Myrvang, Eli Hegna, Ragnhild Eggen, Ole Husby, Gunnar Bæra, Olav Holten, Gunder Runde, Reidar Birkeland, Ole Håndstad, Jorunn Øxnevad Lie, Laurits Killingbergtrø, Per Trygve Karstensen, Sissel Gunnarshaug, Bjørn O. Bjørnsen, Ingerid Skarstein, Fritjof Lampe, Folke Kjelleberg, Marit Skytterholm, Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen, Mari og Marianne, Marta Kløve Juuhl, John Dag Hutchison, Sigrun Gjengedal Ruud, Nils Farstad, Thana Rongen, Kjell Helge Moe, Audun Gjengedal, Inger Merete, Kirsti og Grete, Gunnar Eide, Anne Berit Skaarer, Eirik Holten, Robert Øfsti, Irene og Tore på Tranby, Inge Strand og Torleik Stegane. Denne veka heiter bokvinnaren Ingebjørg Sogge. Gratulerer!

Klok på bok 1641

Kelles er det med deg?

Hun sa bare: Vi lyt ta det slik vi fe det!

Mange mente at hun gråt når ingen så det. Hun var for stolt til å syne folk det hun sloss med inne i seg. Alt de så var at hun var blitt eldre siden lagnaden tok hjulmakeren fra henne. Og så hostet hun.

Sitatet er frå side 374 i boklækjarutgåva (1975). Fyrsteutgåva av boka kom i 1959. I dag skal me fram til ein forfattar som døydde i eit år då Nobelprisen i litteratur gjekk til ein forfattar som skreiv på spansk. Hjulmakaren me høyrer om i sitatet, er frå ein tysk bergstad, og før eg godkjenner svaret, vil eg vete namnet på denne byen. Send inn namn på tysk bergstad, namn på forfattar og tittel på verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 14. september.

Medikus Libri