Eg hugsar godt første gongen eg intervjua den nyleg avgåtte leiaren i KrF, Olaug Bollestad, på stortingskontoret hennar. Grunnen til det er kanskje at ho sette i gang med å skifte klede medan eg var der. Eller at ho vart på gråten når ho fortalde om episodar frå livet sitt. Partileiaren Olaug Bollestad har vore eit kjenslemenneske som ikkje har vore redd for å gje av seg sjølv – for ikkje å seie av ektemannen, som rett som det er har vore fotografert i bar overkropp i sosiale medium. Bollestad har dessutan teke med seg erfaringar frå eit arbeidsliv utanfor Løvebakken inn i politikken, har brei politisk kompetanse og kjenner partiet KrF tvers gjennom.

No har Bollestad gått tapande ut av ein opprivande arbeidskonflikt, som få kjenner godt nok til å seie så mykje fornuftig om. Å halde fram som leiar, sjukmeld og utan støtte frå resten av leiinga og KrF-autoritetar, ville vore vanskeleg, om ikkje umogleg. Bollestad vert éin av ei rekkje KrF-leiarar som har måtta gå på ein lite ærerik måte.

Ned, ned, ned

Utan å ta stilling til det aktuelle varselet i KrF er éin ting sikkert: Det er lettare å byte partileiar når eit parti alt ligg nede. Kva har partiet å tape? Ein av leiarane som fekk oppleve det, var Valgerd Svarstad Haugland. Ho trekte seg etter ein knusande evalueringsrapport i kjølvatnet av lokalvalet i 2003. Ho hadde då gjennom fleire år reist KrF saman med Kjell Magne Bondevik, med kontantstøtta som fanesak. Så sokk partiet i oppslutning frå 9,3 prosent i 1999 og 12,4 i 2001 til 6,4 i 2003. Haugland vart ofra. Sidan har stadig færre røysta KrF.

Dagfinn Høybråten tok ikkje attval i 2011, etter at både anonyme og opne kjelder kritiserte leiarstilen hans i Aftenposten. Heller ikkje denne avgangen auka støtta til partiet. Det er knapt naudsynt å nemne at støtta heller ikkje auka etter at Knut Arild Hareide og deretter Kjell Ingolf Ropstad gjekk av. Hareide fordi han ikkje makta å samle partiet om å samarbeide til venstre. Ropstad som følgje av pendlarbustadsaka. Ved det førre stortingsvalet nådde partiet botnpunktet med ei oppslutning på 3,8 prosent – under sperregrensa.

«Kva er den glade bodskapen KrF-arane skal misjonere for?»

Misjonær utan sak

Det er umogleg å vite kva Bollestad kunne fått til som leiar dersom ho hadde fått leiinga, stortingsgruppa og partiet til å dra i éi og same retning. Eitt år før neste stortingsval står KrF i ei akutt krise, med mykje uvisse og frustrasjon i partiet. Men KrF har inga talentkrise. Dersom talenta i partiet ønskjer å stille, er det fleire å ta av. Dei to nestleiarane, Dag Inge Ulstein og Ida Lindtveit Røse, er til dømes både erfarne og kompetente politikarar. KrF har nytte av å ha vore eit sentralt parti på Stortinget og i regjering, med dei fordelane det gjev i form av tilsette og politikartrening.

Sidan KrF ikkje har ei talentkrise, er det god grunn til å tru at den akutte krisa vil verte løyst. Langt tyngre vil det vere for partiet å starte den oppoverbakken det er å finne ut kva slags parti den nye leiaren skal fronte. Kva er den glade bodskapen KrF-arane skal misjonere for? Tida er gått frå kontantstøtta. Såkalla «verdisaker» vert fort for spesielt interesserte. Dei gode KrF-sakene må kunne samle både kjernen og eit visst omland. I dag klarer ikkje KrF å markere seg, korkje i debatten om abort eller om krigen i Gaza.

KrF har i fleire periodar hatt langt større politisk påverknad enn storleiken skulle tilseie. Eit kristenkonservativt parti som klarer å spele på lag med samtida, kan ha eit potensial. Men det er ikkje sjølvsagt at KrF vil halde fram med å vere eit landsdekkande parti. Og det treng ikkje vere partileiaren si skuld. For det hjelper lite å vere misjonær om du ikkje har ei god sak å misjonere for.