Kvinnelege prestar – kvifor ikkje?
Ifylgje den franske diktaren Baudelaire finst det «berre tre heiderlege mennesketypar: presten, krigaren og poeten. Dei andre (…) er skapte (…) for å ha det som vert kalla yrke.»
Altarmosaikk frå San Venantius-kapellet i Roma, kring år 650.
Heiderlege eller ikkje – diktaren har rett i at å vera prest djupast sett ikkje er eit «yrke», langt mindre ein «jobb»; det er ein særeigen måte å vera menneske på. Det same gjeld krigaren og poeten. Dei er ikkje på «jobb», men i strid, mot fienden og med språket.
I Den norske kyrkja, og i mange av dei protestantiske kyrkjene, har det vorte eit yrke å vera prest. Eg har høyrt ei dame seia at ho «jobba som biskop». I katolske øyro høyrest dette underleg ut, for det som særmerkjer både biskopen og presten, er ikkje kva han gjer, men kva han er. Han er vigd til ei teneste der han stiller sin eigen person heilt og fullt inn under ein Annan. Når han forkynner ordet og ber fram brødet og vinen, gjer han det in persona Christi, som det heiter i tradisjonen, han talar og handlar på vegner av Kristus. Rituelt vert dette uttrykt i sjølve kyrkjerommet, i altaret han står ved, skrudet han ber, rørslene han gjer, og dei rituelle orda han seier. Heilt fram til 1960-talet var det også i Den norske kyrkja utenkjeleg at presten skulle seia eller gjera noko som ikkje var føreskrive i altarboka. Ho var ein del av norsk lov. Berre på preikestolen kunne presten nytta sine eigne ord for å forkynna Guds.
I Den norske kyrkja kom brotet med den felleskristne tradisjonen i 1960, då den fyrste kvinnelege presten vart vigd under stor motstand frå fleirtalet av biskopar, prestar og truande lekfolk. Denne «relativiseringa» av tradisjonen fekk etter kvart store fylgjer for heile mentaliteten i statskyrkja. Ho vart «sosialdemokratisert». Den gamle embetskyrkja kalla seg «folkekyrkje» nett i den tida då folket for alvor fall frå. Biskopar og prestar vart fråtekne leiarskapen, og den sokalla «rådsstrukturen» innført. Kyrkja skulle vera «demokratisk», ikkje «hierarkisk», slik ho er etter sin apostoliske grunnhått.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
