Bok
Bokmeldaren
– Kanskje er det ikkje så dumt å kjenne seg litt ansvarslaus som kritikar, seier «Årets kritikar», Eivind Myklebust.
Eivind Myklebust bur på Kampen i Oslo.
Foto: Ida Lødemel Tvedt
Litteraturkritikk set kjensler i sving. Ikkje berre fordi folk blir vonbrotne når forfattarar og bøker dei likar, får motbør, men òg fordi kritikarrolla i seg sjølv er så betent. Slik har det alltid vore. Så lenge ein har hatt kunstkritikk, har folk skulda kritikarar for å vere parasittiske, svulstige vesen.
Samstundes har ein dei som meiner at den offentlege samtalen om kunst er sjølve kjernen i eit sivilisert samfunn, fordi det berre er i kulturproduksjonen at eit folk faktisk kan seiast å eksistere. Det er i samtalen om det vi i sum lagar, at fellesskapet forvaltar seg sjølv over tid.
Men kva er eigentleg oppgåva til ein kritikar? Er boka han melder, berre eit middel som kritikaren kan nytte seg av for å skrive om det han sjølv er interessert i, eller er oppdraget å vere ei slags brukarrettleiing for lesarar som vil orientere seg i flaumen av nye bøker? Dei lærde stridest.
I år gjekk kritikarprisen for årets beste litteraturkritikar til Eivind Myklebust i Klassekampen. Myklebust er flink til å lese på bøkenes eigne premissar, heller enn å tre seg sjølv eller bestemte perspektiv ned over hovudet på dei. Det er kanskje dette juryen viser til når dei i grunngjevinga skildrar det «vennlege temperamentet» i tekstane hans. Det er eit temperament som til dømes lèt han unngå å klandre forfattarar for å mislukkast i å gjere ting dei i utgangspunktet ikkje freista gjere – eit klassisk kritikarfeilsteg.
Myklebust skriv jovialt og jordnært, utan at det hindrar han i å byrje eit essay med setninga: «For ein god del år sidan reiste eg til Freiburg i Tyskland for å sjå kor den tyske filosofen Martin Heidegger filosoferte frå.» Essayet er ei lesing av korleis ulike forfattarar skriv om spørsmålet om filosofen Martin Heideggers forhold til nazismen, og er eit døme på kva ei bokmelding kan gjere, om den som skriv, maktar å blande personlege erfaringar med nærlesing og historieforståing.
– Er det du driv med journalistikk, kunst eller pedagogikk?
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
