Klangpoesi

Eg vart nyleg introdusert for den polske komponisten Eugeniusz Rudnik (1932–2016) gjennom den framifrå kunstfilmen 15 Corners Of The World. Filmen er laga som ein dokumentar, men kombinerer òg uttrykk frå dans, arkitektur og kunstfilosofi med Rudniks tidlause elektroniske musikk. Rudnik har vore ein viktig komponist og ljodteknikar, og han er eit stort førebilete for mange andre musikarar og komponistar innanfor elektronisk musikkomposisjon.

15 Corners Of The World skildrar i stor grad ulike landskap, frå skog, åsar, sletter og vatn, til urbane strøk i byar, bygningar og vegar. Heilt vanlege ting, men med små finurlege detaljar som set kvardagslege scenar i nytt ljos. Den drøymande filminga og dei stadig skiftande bileta er sett saman med musikken på ein måte som gjer at eg vert heilt oppslukt av stemninga. Filmen gjev eit levande portrett av den nyskapande kunstnaren, og ein får eit solid blikk inn i mykje av produksjonen hans sidan 1960-talet.

Saks og magnetisk teip

Eugeniusz Rudnik vart fødd i den polske byen Nadkole i 1932 og byrja tidleg i tjueåra å arbeide i det eksperimentelle studioet til polsk radio i Warszawa, der han revolusjonerte samtidsmusikken med hjelp av nytenking kring kva musikk kan vere, og verktøy som saks, magnetisk teip og bandmaskinar. I radiostudioet fekk han tilgang på mykje av den nyaste teknologien, som modulære synthezisarar og annan elektronikk, som danna grunnlaget for mykje av moderne elektronisk musikk i dag. Rudnik førte vidare mykje av impulsane frå «musique concréte»-stilen, der ein i stor grad nyttar og manipulerer feltopptak, og han fann nye måtar å setje saman lydar til musikalske kollasjar på.

Han arbeidde tett med mellom andre Arne Nordheim og var lydteknikar og musikar på fleire av dei viktigaste verka hans, mellom andre Solitaire og Colorazione, sistnemnde urframført på Festspela i Bergen i 1968. Rudnik var med på å gjere Warszawa til eit hovudsete for eksperimentell musikk i Europa i 1960-åra.

Gode døme

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare