Musikalsk kvinneportrett
På nyåret skal Herborg Kråkevik spele Kristin Lavransdatter på Den Nationale Scene i Bergen. Det meiner ho er eit stort ansvar.
For første gong blir romanane om Kristin Lavransdatter musikal.
Foto: Thor Brødreskift
For første gong blir den kjende romantrilogien frå forfattaren Sigrid Undset (1882–1949) framført som musikal. Den snart hundre år gamle historia om Kristin Lavransdatter har gått inn i litteraturen som eit viktig kvinneportrett frå mellomalderen, der vi følger Kristin frå barndom til ho er gammal enke. For Kråkevik er det skummelt å skulle portrettere ei av verdas største litterære kvinner.
– Så mange ser for seg eit indre bilde av Kristin og så kjem eg… Godt eg kan syngja meg fram til eit eige bilde av henne.
– Fortel litt om kva forhold du har til henne som rollefigur.
– Kristin er ei rolle som eg kan leggje heile meg i, og kanskje nett difor fryktar eg rolla. Eg må overgi meg til historia, og akkurat no tviheld eg på det sikre og kjende i mitt eige liv. Eg fekk rolla fordi eg spelte Victoria i dramatiseringa frå Knut Hamsuns roman med same namn, og Hanna Glawari i Den glade enke, også desse av regissør Svein Sturla Hungnes. Han meiner visst at eg har eit indre trykk som han kan nytte, og det er kanskje noko i det.
– På kva måte passar historia som musikal?
– Ein musikal er avhengig av ei historie som «syng». Det må vere sterke kjensler i historia som fortener å verte gjorde om til song. Slikt er det mykje av i desse bøkene.
– Er denne musikalen annleis frå det du har gjort tidlegare?
– Nei, men ansvaret er større. Heldigvis har eg hatt kniven på strupen før, så eg kjenner att redsla og kan nytte henne til å skjerpe meg. Det går ikkje an å seie nei til ei slik rolle. For meg ville det vore heilt rart. Eg liker å utsetje meg for det som verkar umogeleg.
– Er historia om Kristin Lavransdatter like aktuell i dag?
– Ja, vi har jo dette sitatet til Undset: «Men menneskenes hjerter forandres aldeles intet i alle dager.» Undset utforskar fleire sider ved kjærleiken: forholda mellom menneske, konsekvensane av vala våre, dragkamp og maktkamp. Eg trur det indre livet vårt er ganske likt, men det mellommenneskelege og samfunnet er sterkt endra. Kvinner og menn lever annleis saman, og dette med skam og ære har fått mindre andlet. For å forstå muslimske kulturar i dag kan historia om Kristin og faren Lavrans vere aktuell.
– Du er kjend for å skape nytt liv i klassiske låtar. Korleis vil du skape nytt liv i denne klassikaren?
– Eg skal først og fremst skape liv i rolla på scena. Om det vert så nytt, tenkjer eg ikkje så mykje på, men det må bli liv. Truverdig liv. At teateret lèt Hungnes dramatisere på nytt, med Brit Bildøen som omset teksten til nynorsk, er jo nytt, sjølv om versjonen frå Det Norske Teatret i si tid også var på nynorsk. Men det heilt nye er musikken til Julian Berntzen, som skapar ei anna stemning enn tidlegare framsyningar. Musikken fortel mykje, og det treng historia når ho skal opp frå papiret og ut på scena.
Elise Løvereide
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
For første gong blir den kjende romantrilogien frå forfattaren Sigrid Undset (1882–1949) framført som musikal. Den snart hundre år gamle historia om Kristin Lavransdatter har gått inn i litteraturen som eit viktig kvinneportrett frå mellomalderen, der vi følger Kristin frå barndom til ho er gammal enke. For Kråkevik er det skummelt å skulle portrettere ei av verdas største litterære kvinner.
– Så mange ser for seg eit indre bilde av Kristin og så kjem eg… Godt eg kan syngja meg fram til eit eige bilde av henne.
– Fortel litt om kva forhold du har til henne som rollefigur.
– Kristin er ei rolle som eg kan leggje heile meg i, og kanskje nett difor fryktar eg rolla. Eg må overgi meg til historia, og akkurat no tviheld eg på det sikre og kjende i mitt eige liv. Eg fekk rolla fordi eg spelte Victoria i dramatiseringa frå Knut Hamsuns roman med same namn, og Hanna Glawari i Den glade enke, også desse av regissør Svein Sturla Hungnes. Han meiner visst at eg har eit indre trykk som han kan nytte, og det er kanskje noko i det.
– På kva måte passar historia som musikal?
– Ein musikal er avhengig av ei historie som «syng». Det må vere sterke kjensler i historia som fortener å verte gjorde om til song. Slikt er det mykje av i desse bøkene.
– Er denne musikalen annleis frå det du har gjort tidlegare?
– Nei, men ansvaret er større. Heldigvis har eg hatt kniven på strupen før, så eg kjenner att redsla og kan nytte henne til å skjerpe meg. Det går ikkje an å seie nei til ei slik rolle. For meg ville det vore heilt rart. Eg liker å utsetje meg for det som verkar umogeleg.
– Er historia om Kristin Lavransdatter like aktuell i dag?
– Ja, vi har jo dette sitatet til Undset: «Men menneskenes hjerter forandres aldeles intet i alle dager.» Undset utforskar fleire sider ved kjærleiken: forholda mellom menneske, konsekvensane av vala våre, dragkamp og maktkamp. Eg trur det indre livet vårt er ganske likt, men det mellommenneskelege og samfunnet er sterkt endra. Kvinner og menn lever annleis saman, og dette med skam og ære har fått mindre andlet. For å forstå muslimske kulturar i dag kan historia om Kristin og faren Lavrans vere aktuell.
– Du er kjend for å skape nytt liv i klassiske låtar. Korleis vil du skape nytt liv i denne klassikaren?
– Eg skal først og fremst skape liv i rolla på scena. Om det vert så nytt, tenkjer eg ikkje så mykje på, men det må bli liv. Truverdig liv. At teateret lèt Hungnes dramatisere på nytt, med Brit Bildøen som omset teksten til nynorsk, er jo nytt, sjølv om versjonen frå Det Norske Teatret i si tid også var på nynorsk. Men det heilt nye er musikken til Julian Berntzen, som skapar ei anna stemning enn tidlegare framsyningar. Musikken fortel mykje, og det treng historia når ho skal opp frå papiret og ut på scena.
Elise Løvereide
Fleire artiklar
Det kjæraste eg har? Min ser ikkje slik ut, men eg er ganske glad i han, ja.
Foto via Wikimedia Commons
Smørbutten min får du nok aldri
Ei flygande badstove skal få ny heim, sit det nokon inni alt?
Foto: Maren Bø
Badstovene tek av
Det er interessant korleis badstove inne kan vere så ut, mens badstove ute er så in.
Morgonfrisk fersking
«Ein kan kjenna seg frisk og sterk, vera åndsfrisk eller endåtil frisk som ein fisk, friskna til, verta frisk att frå sjukdomen og heilt friskmeld.»
150-årsjubilant: den austerrikske komponisten Arnold Schönberg (1874–1951).
Fredshymne
Kammerchor Stuttgart tolkar Schönbergs «illusjon for blandakor» truverdig.
Marianne Nielsen i hovudrolla som Winnie. Gerald Pettersen spelar Willie.
Foto: Sebastian Dalseide
Beckett-klassikar av godt merke
Glade dager byr på ein strålande skodespelarprestasjon av Marianne Nielsen.