Namnegalskapen
Prosessen som førte til namn på regionar som Innlandet, Viken og Vestland, står i grell kontrast til det omstendelege arbeidet som vart gjort for 100 år sidan.
Som terapi mot den nye namnegalskapen i landet vårt, representert med namn som Equinor, OsloMet, Ruralis, Nord universitet, Innlandet og Vestland, har eg i haust lese bøker av Gustav Indrebø, den største målgranskaren i Noreg etter Ivar Aasen.
Det starta med at eg såg eit lausrive Gustav Indrebø-sitat: «Namni, tilliks med målet, er verdfullaste kultureiga folket hev, avgjerande for norsk serkjenne, norsk identitet.»
Setninga er presis og meiningstung. Sjølvsagt har Indrebø rett, tenkjer eg. Eg får tak i boka hans, Norsk namneverk frå 1927. Medan eg les, skjønar eg kva alvor som låg bak namnevala før, med årelange ordskifte, utgreiingar av språkvitarar, stortingsmeldingar og debattar i Stortinget i dagevis før endeleg vedtak.
Indrebø
Gustav Indrebø (1889–1942) voks opp i Oslo frå han var tolv år gamal. Han skifta til landsmål i studietida og vart ein ivrig talsmann for den tradisjonelle Aasen-lina. Han vart professor i målføregransking ved Bergens Museum, han var formann både i Det Norske Samlaget og Noregs Mållag og medlem i ei rekkje vitskaplege og offentlege utval. Han var bror til biskop Ragnvald Indrebø og grandonkel til innsidemannen Ragnar Hovland.
Ein enorm innsats og kunnskap prega personar som Gustav Indrebø, Marius Hægstad, Nikolaus Gjelsvik og andre som deltok i språkarbeidet på den tida. Professor i juss Nikolaus Gjelsvik las korrektur under paraplyen medan han venta på trikken. Indrebø hadde òg ein jarnhard arbeidsdisiplin og sleit seg ut – ikkje minst i kampen mot 1938-rettskrivinga som han såg på som eit stort feilsteg. Gustav Indrebø døydde berre 52 år gamal.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
