Diktet: Anne Bøe skriv flytande verseliner
Foto: Bjørn Breimo / Gyldendal
Diktet «krigslogikk (fuge)» av Anne Bøe strekker seg over ni sider, og strofene over dannar første del. Diktet er henta frå krigslogikkene, ein diktpamflett skriven i 2001. Inntektene til poeten gjekk til Afghanistankomiteen. Det er ikkje vanskeleg å høyre orda frå den tida i hovudet når ein les diktet: «krig mot terror», «om du ikkje er med oss, er du mot oss».
Bøe skriv flytande verseliner, i dette diktet som ofte elles. Spørsmålet i opninga glir vidare i eit komma og så ein påstand – denne drifta vidare-alltid-vidare blir understreka av måten ho brukar det kjende uttrykket på: «øye for øye for». Uttrykket held fram, ballar på seg, slik hemnen gjer.
I diktet går Bøe inn i krigens språk og tankesett, og ho ser på korleis dette fungerer. Det er eit språk som ikkje har rom for tvil eller fleirtydigheit, som krev at menneska lystrar. «før du er i/ krig, er den i deg», skriv ho, og peiker på korleis mellom anna språket kan normalisere krigshandlingar.
Andre strofe opnar tilsynelatande i aksept, men den er resignert eller ironisk, papegøyerepeterande, for i neste line kjem kritikken: «som om det var forræderi å rekke ut hånden, å». Å! Om det berre hadde fungert å rekke ut handa! Men det er ikkje ein del av krigslogikken. Og bruken av bokstaven å er heller ikkje eit reint utrop, men starten på ei ny line, der diktet flyt vidare. Det er likevel noko nesten muntert ved denne plasseringa av å-en, noko romantisk som bryt opp diktet, bryt den krigslogiske sirkelen på leikent vis.
Anna Kleiva
krigslogikk (fuge)
fins en krigslogikk, før krigen
har krigen begynt, øye for øye for
tann for tann, for eller imot, du er i
krig, har ikke valg, det fins bare
svart og hvitt, to tanker kan ikke tenkes
som ikke ligner hverandre, før du er i
krig, er den i deg, etter sorg kommer hevn
fred kan ikke komme så tett innpå terror
som om det var forræderi å rekke ut hånden, å
prøve å gripe til roten, bryte en sirkel
en krigslogisk sirkel, gjengjeldelsens
terror for terror, gud for gud
en logikk for guder?
Anne Bøe
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Diktet «krigslogikk (fuge)» av Anne Bøe strekker seg over ni sider, og strofene over dannar første del. Diktet er henta frå krigslogikkene, ein diktpamflett skriven i 2001. Inntektene til poeten gjekk til Afghanistankomiteen. Det er ikkje vanskeleg å høyre orda frå den tida i hovudet når ein les diktet: «krig mot terror», «om du ikkje er med oss, er du mot oss».
Bøe skriv flytande verseliner, i dette diktet som ofte elles. Spørsmålet i opninga glir vidare i eit komma og så ein påstand – denne drifta vidare-alltid-vidare blir understreka av måten ho brukar det kjende uttrykket på: «øye for øye for». Uttrykket held fram, ballar på seg, slik hemnen gjer.
I diktet går Bøe inn i krigens språk og tankesett, og ho ser på korleis dette fungerer. Det er eit språk som ikkje har rom for tvil eller fleirtydigheit, som krev at menneska lystrar. «før du er i/ krig, er den i deg», skriv ho, og peiker på korleis mellom anna språket kan normalisere krigshandlingar.
Andre strofe opnar tilsynelatande i aksept, men den er resignert eller ironisk, papegøyerepeterande, for i neste line kjem kritikken: «som om det var forræderi å rekke ut hånden, å». Å! Om det berre hadde fungert å rekke ut handa! Men det er ikkje ein del av krigslogikken. Og bruken av bokstaven å er heller ikkje eit reint utrop, men starten på ei ny line, der diktet flyt vidare. Det er likevel noko nesten muntert ved denne plasseringa av å-en, noko romantisk som bryt opp diktet, bryt den krigslogiske sirkelen på leikent vis.
Anna Kleiva
krigslogikk (fuge)
fins en krigslogikk, før krigen
har krigen begynt, øye for øye for
tann for tann, for eller imot, du er i
krig, har ikke valg, det fins bare
svart og hvitt, to tanker kan ikke tenkes
som ikke ligner hverandre, før du er i
krig, er den i deg, etter sorg kommer hevn
fred kan ikke komme så tett innpå terror
som om det var forræderi å rekke ut hånden, å
prøve å gripe til roten, bryte en sirkel
en krigslogisk sirkel, gjengjeldelsens
terror for terror, gud for gud
en logikk for guder?
Anne Bøe
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
«Me har ikkje grunnlag for å seia at bokmålsbrukarar har kvassare penn enn andre, men nokre av dei evnar å kløyva kvass i to.»
Gjennom Hitlers progagandaminister Joseph Goebbels får vi eit innblikk i sanninga bak Nazi-Tysklands propagandamaskin.
Foto: Another World Entertainment
Propaganda på agendaen
Fører og forfører er ein drivande historietime om tidenes skumlaste skrønemakar.
Ein mann med tomlar opp i ruinane i ein forstad sør i Beirut etter at fredsavtalen mellom Hizbollah og Israel vart gjeldande 27. november.
Foto: Mohammed Yassin / Reuters / NTB
Fredsavtale med biverknader
Avtalen mellom Israel og Libanon kan få vidtrekkjande konsekvensar.
President Donald Trump og budsjettdirektøren hans, Russel Vought, held pressekonferanse i Det kvite huset i Washington i 2019. No får Vought på ny denne jobben. I mellomtida har han vore sentral i Project 2025.
Foto: Evan Vucci / AP / NTB
Project 2025 – ein plan for omforming av USA
Les eit utval av politikkframlegga her.
Thomas Hylland Eriksen fotografert i samband med utgjevinga av boka Appenes planet i 2021.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
«Eit førebilete på den offentlege intellektuelle som ujålete og usnobba ytra seg i ålmenta.»
Thomas Hylland Eriksen (1962–2024)