Diktet frå Kyndelsmesse (1972) viser korleis Hans Børli sette ting i kontrast mot kvarandre, skriv Jan Erik Vold
Foto: Ivar Aaserud / Aktuell / NTB
Foto: Ivar Aaserud / Aktuell / NTB
Hans Børli (1918–1989) frå Eidskog i indre Østfold, ikkje langt frå svenskegrensa, tømmerhoggar av yrke, med salige forbanningar over slitet i skogen – han kom til å verta ein utruleg produktiv lyrikar, med 21 samlingar frå debuten Tyrielden (1945), over Når kvelden står rød over Hesteknatten (1979), dedisert «Magnhild – med takk for trofast følge gjennom 33 år», fram til Frosne tranebær (1984).
I Samlede dikt (1995) finst ytterlegare tre titlar: På harmonikk (1991), Siste dikt (1991) og Frittstående dikt, som samlar 171 tekstar 1941–1991. Han har dessutan gjeve ut sju prosabøker, deriblant to bind med «en tømmerhoggers dagbok». I 1997 var det Børli-seminar på Åsnes, der bidraga seinare vart samla i bok: Svarttrost-strupen så hvit av toner (red. Ole Karlsen, 1998). Same år kom Truls Gjefsens Syng liv i ditt liv. Hans Børlis liv og diktning.
Dagens dikt er frå Kyndelsmesse (1972) og viser korleis Børli sette ting i kontrast mot kvarandre – hans oppleving av naturen, under istida og etter istida. Her oppstår biletet av Tiden, som sit med hovudet i hendene og veit ikkje råd. Men blomane, dei kjem med fargane sine, sidan lyden av andeskrik. Würm er ei elv i Alpane, der istida markerte seg. Diktet liknar ikkje på noko anna Børli har skrive.
Hans Børli og Olav H. Hauge – diktaren frå Vestlandet er skarpare, meir konsentrert. Børli: «Du tåler alt/ av snø og kaldt/ og is i trange årer/ så lenge det smaker salt/ av dine tårer.» Hauge: «Det var lite for deg/ men mykje for meg./ Eit smil då det galdt/ og eit handtrykk var alt.// Tåre,/ du tarv ikkje falla,/ eg veit du er salt.»
Jan Erik Vold
Istiden
Würm-istiden, den siste
store nedising av Nord-Europa,
varte i 120 000 år,
sier geologene.
120 000 år –
dager netter dager netter
uendelig
uten grønt
uten lukt av jord uten
soldirr i åpent vatn
Bare lam lyd av
is som revnet i frosten
nordlysets lave hyss hyss
himmelrender
som kniver
120 000 år
da selve Tiden satt
med hodet i hendene
og visste ingen råd.
Tenk deg da
de første blomstene,
de første bleike anemonene
mellom dryppende steiner
i sol på morénen – eller
et plutselig andeskrik
i oset der breelva stupte
ut i en sjø på sletten …
Det er håp i å tenke på slike ting
Hans Børli
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Hans Børli (1918–1989) frå Eidskog i indre Østfold, ikkje langt frå svenskegrensa, tømmerhoggar av yrke, med salige forbanningar over slitet i skogen – han kom til å verta ein utruleg produktiv lyrikar, med 21 samlingar frå debuten Tyrielden (1945), over Når kvelden står rød over Hesteknatten (1979), dedisert «Magnhild – med takk for trofast følge gjennom 33 år», fram til Frosne tranebær (1984).
I Samlede dikt (1995) finst ytterlegare tre titlar: På harmonikk (1991), Siste dikt (1991) og Frittstående dikt, som samlar 171 tekstar 1941–1991. Han har dessutan gjeve ut sju prosabøker, deriblant to bind med «en tømmerhoggers dagbok». I 1997 var det Børli-seminar på Åsnes, der bidraga seinare vart samla i bok: Svarttrost-strupen så hvit av toner (red. Ole Karlsen, 1998). Same år kom Truls Gjefsens Syng liv i ditt liv. Hans Børlis liv og diktning.
Dagens dikt er frå Kyndelsmesse (1972) og viser korleis Børli sette ting i kontrast mot kvarandre – hans oppleving av naturen, under istida og etter istida. Her oppstår biletet av Tiden, som sit med hovudet i hendene og veit ikkje råd. Men blomane, dei kjem med fargane sine, sidan lyden av andeskrik. Würm er ei elv i Alpane, der istida markerte seg. Diktet liknar ikkje på noko anna Børli har skrive.
Hans Børli og Olav H. Hauge – diktaren frå Vestlandet er skarpare, meir konsentrert. Børli: «Du tåler alt/ av snø og kaldt/ og is i trange årer/ så lenge det smaker salt/ av dine tårer.» Hauge: «Det var lite for deg/ men mykje for meg./ Eit smil då det galdt/ og eit handtrykk var alt.// Tåre,/ du tarv ikkje falla,/ eg veit du er salt.»
Jan Erik Vold
Istiden
Würm-istiden, den siste
store nedising av Nord-Europa,
varte i 120 000 år,
sier geologene.
120 000 år –
dager netter dager netter
uendelig
uten grønt
uten lukt av jord uten
soldirr i åpent vatn
Bare lam lyd av
is som revnet i frosten
nordlysets lave hyss hyss
himmelrender
som kniver
120 000 år
da selve Tiden satt
med hodet i hendene
og visste ingen råd.
Tenk deg da
de første blomstene,
de første bleike anemonene
mellom dryppende steiner
i sol på morénen – eller
et plutselig andeskrik
i oset der breelva stupte
ut i en sjø på sletten …
Det er håp i å tenke på slike ting
Hans Børli
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.