Kristofer Uppdal (1878–1961), trønderdiktaren, mest kjend for tibinds-romanverket Dansen gjenom skuggeheimen (1911–24), som dreier seg om Noregs overgang frå bondenasjon til industri­nasjon, var også ein eineståande poet. Han debuterte som lyrikar i 1905, ungdomsdiktinga er samla i dei to binda Elskhug (1919) og Altarelden (1920).

Han gifter seg i 1913 med kjøpmannsdottera Bergljot Magnussen frå Bergen og hjelper henne med å få ut den eine romanen Byen i 1915. Dei slår seg ned i Asker og får tre born, men berre sonen Skjalg når vaksen alder (1917–1972). Det er han som tek vare på farens etterlatne tekstar. Ekteskapet havarerer, kona får ikkje ut fleire bøker, er overspent og nervøs, døyr på ein pleieheim i 1936. I 1927 hadde ho søkt om at mannen, «sindsyk», skulle verta innlagd på Gaustad asyl, der Kristofer Uppdal vart pasient i tre år framover.

Skjalg Uppdal lukkast ikkje med å få utgjeve dikta til faren. I 1961 kjem eit utval: Hestane mine, redigert av Odd Solums­moen, som trykkjer «Nysnøen er te å breid på meg» og 24 andre dikt. Det større bindet dikt Åt songa tå stjernom (2005, red. J.E. Vold) rommar bortimot halvtanna hundre etterlatne tekstar, deriblant også dagens dikt.

Her er det ein forlaten ektemann (kan vi tenkja oss) som fører ordet mot henne som har skove han fra seg. Det må vera eit av de sterkaste dikta vi har på norsk, om det å mista den ein elskar. Språket er halde i den trønderforma Uppdal kom fram til på eldre dagar. Diktet, som diktaren aldri prøvde å få trykt, kan vera skrive kring 1930. (Men han brende det ikkje opp!)

Jan Erik Vold

Nysnøen er te å breid på meg

Er du ikkj te å finn meg?

Frå der du er?

Og åt der eg er?

Kan du aller nå inn te meg?

Kverv då!

Ikkjnå ska vara halvt millom oss.

Ikkj er eg tå det slaget.

Ikkj du hell.

Kverv!

Og eg høyre du er åt ein annan.

Då hi det slitna millom oss.

Åt allan tid.

Då stig det ikkj mot hobolla.

Ikkj te meg.

Du er ikkj åt meg då.

Og då er ikkj tråa te meg meir åt deg.

Og det pine meg ikkj.

Det at du er der og ikkj er te meg!

Og ikkj kven du er åt hell!

Då hi det slitna.

Bandet frå hjarta te deg!

Inn åt hjarta te meg.

Trevlun heng ut frå hjarta åt meg.

Ho nåma er der.

Og eg kjenne det ikkj.

Då er ho kvita der.

Og breide nysnøen på meg.

På kvaran draum i møte mot deg.

Draumen er åt a sæla!

Då søv han punn snøa.

Nysnøen er te å breid på meg.

Kristofer Uppdal

hoboll: håball, midsumar
ho nåma: ho som tek, grip