Johan Fredrik Grøgaard, fødd 1934, vart nyleg 90. Dagens tekst, frå debutsamlinga
elefantspråket & andre dikt (1971), er skriven på vegner av dei som vart 21 i 1955 – midtvegs i det som enkelte har kalla «de trøtte femtiåra». Diktaren Vilhelm Krag, som fann opp ordet «Sørlandet», gav i 1927 ut eit bind muntert-vemodige erindringar i ein alder av 56: Dengang vi var tyve Aar.

Inngangen til Grøgaards fire strofer plussar på med eitt år til: da vi var enogtyve. Diktet er skrive då forfattaren var 37, altså godt vaksen, i stand til å skoda både attover og framover i livet sitt. Å syngja på trikken var kanskje noko dei eldre ikkje gjorde, og å dela på tannbørsten? Diktet er halde i vi-form: Vi som trudde «vi var passe gærne» og «kjente døden bare av omtale/ vi vanket ikke i de kretser». Diktet kan lesast som eit generasjonsdikt for ein ungdom som vanka i andre krinsar.

Men dei klarer ikkje heilt å bryta med dei eldre. Dei skriv «ærbødigst» på søknadene sine – det gjaldt å koma seg fram og sikra seg ein jobb, blant dei vaksne: «vi takket for en plass i køen». Men reglane var vortne annleis, utan at det var klargjort: «siden kom ingen etter oss».

Grøgaard, ein strålande og stilsikker skribent, med romanar, noveller, ungdomsbøker, essay, Shakespeare-omsetjingar, tidsskriftredigering, gav ut éi diktsamling til: mannen som ikke kunne kose seg (1972), med fire avdelingar: «kjeppjaget av sin energi», «med mindre forstand enn en flue», «rastløs som den mot ruten», «men veien ut skal han nok finne».

Så må det påpeikast: Korkje som poet eller prosaist har Johan Fredrik Grøgaard fått nokon etter seg. Slik er han unik.

Jan Erik Vold

da vi var enogtyve

da vi var enogtyve
sang vi på trikken og foraktet alle
som ikke kunne dele tannbørste
vi sparte på sigarettene
og lo da røyken møttes på midten

da vi var enogtyve
syntes alle veier lengre
takket være en forståelig dualisme
vi kjøpte øl for våre siste penger
og trodde vi var passe gærne

da vi var enogtyve
kjente vi døden bare av omtale
vi vanket ikke i de kretser
og skrev ærbødigst
på våre søknader om medlemskap

da vi var enogtyve
gikk alle veier en vei
med utsikter til utsikt lengre fremme
vi takket for en plass i køen
siden kom ingen etter oss

Johan Fredrik Grøgaard