Stor siger, botnlaust tap
I Rosenborggata 15 i Oslo ligg ein snublestein der namnet Hans Jellinek står skrive.
Det austerrikske vinnarlaget i VM i 1937, i lag med Josephine Culbertson og Helen Sobel, som tok sylv for USA. Hans Jellinek er nummer to frå venstre.
Foto: Wikimedia Commons
I Rosenborggata 15 i Oslo ligg ein snublestein der namnet Hans Jellinek står skrive. Tonen er nøktern: Fødd i 1906, deportert til Auschwitz i 1942, drepen 14. januar 1943.
Denne Hans Jellinek budde ikkje lenge i Oslo. Han kom frå Wien og arbeidde på kontor der. Ja, og så var han verdsmeister i bridge. Han spela for Austerrike i den fyrste verdsmeisterskapen som vart arrangert, i Budapest i 1937. Den internasjonale bridgen var ikkje aldeles velorganisert enno på denne tida, men det hadde vore europeiske meisterskapar og transatlantiske kampar i føregåande år. I 1937 deltok to amerikanske lag og femten europeiske pluss Egypt. Noreg var med, men fekk ingen medalje.
Heilt til finalen kom Austerrike, som her skulle møte det amerikanske laget til ekteparet Ely og Josephine Culbertson. Amerikanarane spela med Culbertsons eige meldesystem, medan austerrikarane høveleg nok nytta Vienna-systemet, konstruert av den ikkje-spelande lagkapteinen Paul Stern. Vienna førte fram; Austerrike vann finalen og kunne kalle seg verdsmeistrar. Hans Jellinek og makkeren Karl Schneider var det sterkaste av dei tre austerrikske para og utvilsamt eit av verdas beste par på den tida.
Never change a winning team, heiter det, men i 1938 vart Austerrike innlemma i Nazi-Tyskland, og kaptein Stern og alle lagmedlemene bortsett frå Schneider flykta frå heimlandet. Jellinek, den uheldigaste av dei, drog til Oslo. Her fekk han jobb som bridgeinstruktør i Arbeidernes idrettsforbund og skal ha vore ein dyktig lærar som hjelpte mange norske bridgetalent opp og fram. Etter krigsutbrotet i Noreg trudde han at norske styresmakter ville makte å verne han mot deportasjon, og trassa råd om å flykte vidare til Sverige.
Natt til 26. oktober 1942 vart han arrestert og internert i Berg fangeleir nær Tønsberg. Ein månad seinare vart han ført med DS «Donau» til Stettin. Resten kan vi tenkje oss til.
Erlend Skjetne
Erlend Skjetne er tidlegare juniorlandslagsspelar i bridge.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
I Rosenborggata 15 i Oslo ligg ein snublestein der namnet Hans Jellinek står skrive. Tonen er nøktern: Fødd i 1906, deportert til Auschwitz i 1942, drepen 14. januar 1943.
Denne Hans Jellinek budde ikkje lenge i Oslo. Han kom frå Wien og arbeidde på kontor der. Ja, og så var han verdsmeister i bridge. Han spela for Austerrike i den fyrste verdsmeisterskapen som vart arrangert, i Budapest i 1937. Den internasjonale bridgen var ikkje aldeles velorganisert enno på denne tida, men det hadde vore europeiske meisterskapar og transatlantiske kampar i føregåande år. I 1937 deltok to amerikanske lag og femten europeiske pluss Egypt. Noreg var med, men fekk ingen medalje.
Heilt til finalen kom Austerrike, som her skulle møte det amerikanske laget til ekteparet Ely og Josephine Culbertson. Amerikanarane spela med Culbertsons eige meldesystem, medan austerrikarane høveleg nok nytta Vienna-systemet, konstruert av den ikkje-spelande lagkapteinen Paul Stern. Vienna førte fram; Austerrike vann finalen og kunne kalle seg verdsmeistrar. Hans Jellinek og makkeren Karl Schneider var det sterkaste av dei tre austerrikske para og utvilsamt eit av verdas beste par på den tida.
Never change a winning team, heiter det, men i 1938 vart Austerrike innlemma i Nazi-Tyskland, og kaptein Stern og alle lagmedlemene bortsett frå Schneider flykta frå heimlandet. Jellinek, den uheldigaste av dei, drog til Oslo. Her fekk han jobb som bridgeinstruktør i Arbeidernes idrettsforbund og skal ha vore ein dyktig lærar som hjelpte mange norske bridgetalent opp og fram. Etter krigsutbrotet i Noreg trudde han at norske styresmakter ville makte å verne han mot deportasjon, og trassa råd om å flykte vidare til Sverige.
Natt til 26. oktober 1942 vart han arrestert og internert i Berg fangeleir nær Tønsberg. Ein månad seinare vart han ført med DS «Donau» til Stettin. Resten kan vi tenkje oss til.
Erlend Skjetne
Erlend Skjetne er tidlegare juniorlandslagsspelar i bridge.
Fleire artiklar
Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.
Tusen dagar med russisk katastrofe
KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.
Thomas Fure / NTB
Utfordrar kjønnsundervisninga
Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.
Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.
Foto: Thomas Fure / NTB
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
Den rumenske forfattaren Mircea Cartarescu har skrive både skjønnlitteratur, lyrikk og litterære essay.
Foto: Solum Bokvennen
Mircea Cărtărescu kastar eit fortrolla lys over barndommen i Melankolien
Taiwanarar feirar nasjonaldagen 10. oktober framfor presidentbygget i Taipei.
Foto: Chiang Ying-ying / AP / NTB
Illusjonen om «eitt Kina»
Kina gjer krav på Taiwan, og Noreg anerkjenner ikkje Taiwan som sjølvstendig stat. Men kor sterkt står argumenta for at Taiwan er ein del av Kina?