Lagnaden til minnemeisteren
Fekk han eit rom for natta, vart senga og golvet straks dekte av appelsinar, appelsinskrell, klede og sovjetiske sjakkblad.
Historia om Gilles Andruet (1958–1995) er ein gjengangar i «true crime»-sjangeren.
Forfattaren Jean-Philippe Toussaint vart hekta på sjakk i 1979, 21 år gamal. Han byrja vanka på det nye Pompidou-biblioteket i Paris, der ein hadde eit fast sjakkhjørne. Somme sat over sjakkbretta kvar dag, heilt til stengjetid. Ein dag dukka det opp ein frekkas som kasta eit blikk på dei andre før han sa: «Finn fram dei fem beste. Eg skal ta dykk i blinde.» Det var sonen til «Frankrikes Martin Schanche», Jean-Claude Andruet, europameister i motorsport (rally).
Toussaint skjøna ikkje kva fyren prata om, men snøgt stilte fem mann opp brett og brikker medan nykomaren sette seg på ein stol med ryggen til. Minnemeisteren Gilles Andruet vann blindsjakksimultanen 5–0 mot dei sjåande motstandarane.
Toussaint hadde aldri sett ein slik magikar. Dei to vart nære vener, ikkje av di dei hadde noko felles i sjakken, men av di minnemeisteren alltid hadde noko på hjartet som han ville dela, eller han hadde dameproblem, eller han vanta ein plass å sova. Fekk han eit rom for natta, vart senga og golvet straks dekte av appelsinar, appelsinskrell, klede og sovjetiske sjakkblad.
Gilles Andruet vart fransk meister i 1988. Han kjempa om sigeren året etter òg, men trekte seg frå sjakken etter ein blodig slåstkamp med ein konkurrent. I 1993 vann han store pengar på blackjack på europeiske kasino. Han hugsa alle korta som vart spelte, og rekna ut alle kombinasjonane. Han fekk speleforbod overalt. Den spelegalne gamblaren måtte gå over til rulett, som er rein flaks utan at minnet hjelper.
Andruet hamna i konstant pengetrøbbel, men så fekk han i 1995 ein stor arv. Han var svartelista av franske bankar, men gjennom kontaktar i gamblingmiljøet plasserte han pengane i ein marokkansk bank. Forfattaren og venen Toussaint vil ikkje skriva om det som no skjedde.
Dette er ei av dei mest kjende franske kriminalsakene dei siste 30 åra. Med ny bil og rikdom vart Andruet drepen i august 1995. Politiet sirkla snøgt inn den fransk-marokkanske familien som stod bak drapet, men familiemedlemene byrja skulda på kvarandre, og DNA-profilen deira var den same, slik at det vart nærast umogleg å få nokon dømd. Saka gjekk i rettsapparatet i to tiår utan rettferd for familien til Andruet.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Forfattaren Jean-Philippe Toussaint vart hekta på sjakk i 1979, 21 år gamal. Han byrja vanka på det nye Pompidou-biblioteket i Paris, der ein hadde eit fast sjakkhjørne. Somme sat over sjakkbretta kvar dag, heilt til stengjetid. Ein dag dukka det opp ein frekkas som kasta eit blikk på dei andre før han sa: «Finn fram dei fem beste. Eg skal ta dykk i blinde.» Det var sonen til «Frankrikes Martin Schanche», Jean-Claude Andruet, europameister i motorsport (rally).
Toussaint skjøna ikkje kva fyren prata om, men snøgt stilte fem mann opp brett og brikker medan nykomaren sette seg på ein stol med ryggen til. Minnemeisteren Gilles Andruet vann blindsjakksimultanen 5–0 mot dei sjåande motstandarane.
Toussaint hadde aldri sett ein slik magikar. Dei to vart nære vener, ikkje av di dei hadde noko felles i sjakken, men av di minnemeisteren alltid hadde noko på hjartet som han ville dela, eller han hadde dameproblem, eller han vanta ein plass å sova. Fekk han eit rom for natta, vart senga og golvet straks dekte av appelsinar, appelsinskrell, klede og sovjetiske sjakkblad.
Gilles Andruet vart fransk meister i 1988. Han kjempa om sigeren året etter òg, men trekte seg frå sjakken etter ein blodig slåstkamp med ein konkurrent. I 1993 vann han store pengar på blackjack på europeiske kasino. Han hugsa alle korta som vart spelte, og rekna ut alle kombinasjonane. Han fekk speleforbod overalt. Den spelegalne gamblaren måtte gå over til rulett, som er rein flaks utan at minnet hjelper.
Andruet hamna i konstant pengetrøbbel, men så fekk han i 1995 ein stor arv. Han var svartelista av franske bankar, men gjennom kontaktar i gamblingmiljøet plasserte han pengane i ein marokkansk bank. Forfattaren og venen Toussaint vil ikkje skriva om det som no skjedde.
Dette er ei av dei mest kjende franske kriminalsakene dei siste 30 åra. Med ny bil og rikdom vart Andruet drepen i august 1995. Politiet sirkla snøgt inn den fransk-marokkanske familien som stod bak drapet, men familiemedlemene byrja skulda på kvarandre, og DNA-profilen deira var den same, slik at det vart nærast umogleg å få nokon dømd. Saka gjekk i rettsapparatet i to tiår utan rettferd for familien til Andruet.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.