Grønsisiken er ein liten akrobat og rører seg grasiøst i alle retningar

Eg har dårleg tid denne januarmorgonen og spring så fort eg kan i mørkeret og på hålka, forbi dei tynne bjørketrea som står ved Akerselva i Oslo. Plutseleg må eg stanse: Frå eit av dei kjem det ei svak, variert og ubroten kviskring. Det tek ei stund før eg får auga på dei: to små, runde vesen som sit nære kvarandre i tre meters høgd. 

Det er så mørkt at det einaste eg skimtar, er eit par kraftige nebb og lyse bryst med mørke striper som renn loddrett langs sidene. Songen er så uventa denne januarmorgonen at han forvirrar dei vinterrustne øyro mine. Rask og melodisk, lågmælt og hås samstundes: ei kraftfull kviskring, med innslag av hysterisk lått.

Januar er ein songstille månad nord i Europa. Fuglane som ikkje har trekt sørover, lagar mange lydar, men song er sjeldan. Sjølv raudstrupen er fåmælt, ein art som på kontinentet syng for full hals gjennom vinteren. Kvifor der og ikkje her, må eg av og til lure på, sjølv om det ikkje manglar på fornuftige forklåringar: vanskelegare tilgang på næring, lægre temperaturar, kortare lyse dagar, for ikkje å nemne alle dei individa som har reist ein annan stad om hausten. 

Men til botnar i spørsmål om fuglesong når ein aldri, og årets fyrste utbrot her nord vekkjer kvar gong ei eiga undring. Etter ei stund kjem eg fram til artsnamnet: Dei to songarane er grønsisikar. I denne arten har den vaksne hannen gulgrøn fjørdrakt, med svart på panna, issen og under nebbet. Hoa har rolegare fargar – ei gråbeige fjørdrakt med grønt skjær, utan svart i hovudregionen. 

Eg vert ståande og høyre på den vakre, uthalande songen i mørkeret, og vurderer å kome seint på jobb – om eg i tillegg kunne sett dei i sollyset. Men fornufta, eller kva enn det er, tek over, og eg riv meg laus, med eit dårleg mobilopptak i handa: ein januarsong, årets fyrste. 

Eg får dei ikkje ut av hovudet og dreg attende neste dag. Det lavar ned, og plassen er som forventa stille og tom. Den vesle flokken har nok drege ein annan plass. Eg kjem ikkje til å høyre grønsisiksong igjen på ei god stund, sjølv om arten er vanleg i Sør-Noreg i dei kalde månadene, og tel blant dei få som stundom syng i mørketida. 

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare