Frå historia
Makta ter seg
For historia er det mykje å kjenne att i det som no skjer, til dømes her i Kyiv, hovudstaden i Ukraina, der ei bustadblokk er råka av russisk skyts. Historia har sett det før.
Foto: Gleb Garanich / Reuters / NTB
Russland har invadert grannelandet Ukraina med svære militærstyrkar. Dermed utøver dei ein rett stormakter alltid har tatt seg til: Stormaktene vil ha full kontroll og oversikt over den politiske utviklinga hos grannane. Grannane skal vere til å lite på, er stormaktskravet. Og det er stormaktene som har rett til å tolke grannens tankar og ferd, og til å sette inn makt for å justere grannar på det dei meiner er ville vegar.
Stormakter gjer som dei vil. Små makter gjer som dei må, sa den greske historikaren Tukydid for 2500 år sidan. Makta rår. For små statar med mektige grannar har livet alltid vore farleg. Dei kan lett bli kasteballar mellom rivaliserande stormakter. Finland og Polen veit noko om det.
Stormakter har alltid meint at det er deira naturleg rett å ha god kontroll med grannane sine. Etter to verdskrigar la Sovjetunionen eit belte av stødige grannar mot maktene i vest.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
