Skandaleduellen
«Før Speed Chess Championship var eg 'gira'. Dette var så spanande som moderne sjakk kan vera.»
Tekniske problem mellom Carlsen og Niemann.
Foto: Chess.com
Det er ikkje Magnus Carlsen (33) si skuld at han er så suveren. Dei mange snøggsjakkturneringane han vinn på nettet, er rett og slett litt keisame. Imponerande, sjølvsagt, men ein har sett det hundre gonger før (bokstaveleg talt).
Før Speed Chess Championship var eg likevel «gira». Dette var så spanande som moderne sjakk kan vera. Dei fire spelarane var fysisk til stades i Paris, men paradoksalt nok sat dei med kvar sin datamaskin i same rom. Det kallast e-sport, slik ungdomen likar. Seansen var heller parodisk. Arrangøren Chess.com, eit av dei største selskapa i Internett-verda, fekk problem med alt frå datamusa til spelarane til tofaktorautentiseringa til Carlsen. Verdseinaren kom ikkje inn på PC-en han skulle operera, av di han ikkje hadde teke med seg mobiltelefonen som kunne verifisera identiteten hans. Difor sat ein million tilskodarar verda over og venta i 20 minutt før fyrste parti kunne byrja.
I finalen møtte Carlsen franskmannen Alireza Firouzja (21). Firouzja hadde vore heilt overlegen i semifinalen mot nettsjakk-spesialisten Hikaru Nakamura (36), så sjakkverda forventa ein spanande duell mellom kongen og kronprinsen av lynsjakk. Men Carlsen, meir skjerpa enn på lenge, øydela snøgt all spaninga og vann 23,5–7,5, med heile 16 poengs margin. Resultatet er blant dei aller sterkaste i sjakkhistoria.
Då var det meir nerve i semifinalen to dagar tidlegare der Carlsen møtte Hans Niemann (21), den einaste sjakkspelaren ikkje-sjakkspelarar har høyrt om. Etter jukseskandalen for to år sidan og milliardsøksmålet frå Niemann har Carlsen nekta å spela mot amerikanaren. Niemann har vore utanfor det gode selskap, men har hatt ein oppsiktsvekkjande ratingframgang gjennom private maratonduellar arrangert av selskapet hans, GMHans.com.
Nederlendaren Anish Giri, som er godt etablert i verdseliten, var eit av offera no i haust. «Eg skjøna snøgt at det ikkje var noko eg kunne gjera», sa Giri etterpå. Før Carlsen møtte Niemann, gav Giri ei sarkastisk råd til den unge rebellen om å «oppdatera seg» med den nye versjonen Stockfish 17. Det er tydeleg at Giri reknar amerikanaren for ein juksemakar. Men i Paris må Carlsen ha fått garantiar frå Chess.com om tryggleiken. Vi såg ein annan Niemann. Han var god, men spela som eit menneske, og tapte heiderleg 12,5–17,5.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det er ikkje Magnus Carlsen (33) si skuld at han er så suveren. Dei mange snøggsjakkturneringane han vinn på nettet, er rett og slett litt keisame. Imponerande, sjølvsagt, men ein har sett det hundre gonger før (bokstaveleg talt).
Før Speed Chess Championship var eg likevel «gira». Dette var så spanande som moderne sjakk kan vera. Dei fire spelarane var fysisk til stades i Paris, men paradoksalt nok sat dei med kvar sin datamaskin i same rom. Det kallast e-sport, slik ungdomen likar. Seansen var heller parodisk. Arrangøren Chess.com, eit av dei største selskapa i Internett-verda, fekk problem med alt frå datamusa til spelarane til tofaktorautentiseringa til Carlsen. Verdseinaren kom ikkje inn på PC-en han skulle operera, av di han ikkje hadde teke med seg mobiltelefonen som kunne verifisera identiteten hans. Difor sat ein million tilskodarar verda over og venta i 20 minutt før fyrste parti kunne byrja.
I finalen møtte Carlsen franskmannen Alireza Firouzja (21). Firouzja hadde vore heilt overlegen i semifinalen mot nettsjakk-spesialisten Hikaru Nakamura (36), så sjakkverda forventa ein spanande duell mellom kongen og kronprinsen av lynsjakk. Men Carlsen, meir skjerpa enn på lenge, øydela snøgt all spaninga og vann 23,5–7,5, med heile 16 poengs margin. Resultatet er blant dei aller sterkaste i sjakkhistoria.
Då var det meir nerve i semifinalen to dagar tidlegare der Carlsen møtte Hans Niemann (21), den einaste sjakkspelaren ikkje-sjakkspelarar har høyrt om. Etter jukseskandalen for to år sidan og milliardsøksmålet frå Niemann har Carlsen nekta å spela mot amerikanaren. Niemann har vore utanfor det gode selskap, men har hatt ein oppsiktsvekkjande ratingframgang gjennom private maratonduellar arrangert av selskapet hans, GMHans.com.
Nederlendaren Anish Giri, som er godt etablert i verdseliten, var eit av offera no i haust. «Eg skjøna snøgt at det ikkje var noko eg kunne gjera», sa Giri etterpå. Før Carlsen møtte Niemann, gav Giri ei sarkastisk råd til den unge rebellen om å «oppdatera seg» med den nye versjonen Stockfish 17. Det er tydeleg at Giri reknar amerikanaren for ein juksemakar. Men i Paris må Carlsen ha fått garantiar frå Chess.com om tryggleiken. Vi såg ein annan Niemann. Han var god, men spela som eit menneske, og tapte heiderleg 12,5–17,5.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal meister i sjakk.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.