Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

BokMeldingar

Lukeparkerte damer

Line Baugstø har gitt stemme til ei gruppe som sjeldan blir høyrd.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Line Baugstø har skrive fleire novellesamlingar og romanar sidan debuten i 1986.

Line Baugstø har skrive fleire novellesamlingar og romanar sidan debuten i 1986.

Foto: Fartein Rudjord

Line Baugstø har skrive fleire novellesamlingar og romanar sidan debuten i 1986.

Line Baugstø har skrive fleire novellesamlingar og romanar sidan debuten i 1986.

Foto: Fartein Rudjord

3562
20240823
3562
20240823

Samandrag

Oppsummeringa er laga av AI-vertkøyet ChatGTP

Vis mer
Vis mindre

Roman

Line Baugstø:

Evil grandma

Oktober

«Alle hemmelige agenter burde sett ut som henne. De ville sklidd helt ubemerket inn hvor som helst.» Det er Mona på 65 som tenker dette, som ei skildring av usynleggjeringa som rammar kvinner som er over fertilitets- og attraksjonsalder. Alt som står igjen, er bestemorrolla, og den er ikkje Mona særleg interessert i.

Årets roman av Line Baugstø har tittel etter instagramkontoen Mona opprettar: «Evilgrandma65». Mona får vite at eldstesonen Thomas og influensarkjærasten hans Alma skal bli foreldre, og ho reagerer med eit stivt smil og panikkanfall. For ho er jo inga mild bestemor, veit ho sjølv.

«For meg blir det viktig å lese romanen som satire, skal eg godta det einsidige.»

Når ho i tillegg ikkje kan fordra svigerdottera og generelt kjenner seg ignorert av omverda, står irritasjonsmomenta i kø, noko den anonyme instagramkontoen tener som luftekanal for. Her deler ho vondskapsfulle innlegg som møter både applaus og hovudristing. Sjølv frydar ho seg.

Line Baugstø har skrive ei frisk og satirisk forteljing om eit underbelyst emne. Det er mykje kraft og vitalitet i ei sint, eldre dame. Her er rettvis harme, som når Mona blir snakka ned til av ein lite lyttande lege, eller når ho blir dratt med på ein katastrofal date av ein mann utan antenner. Her er òg rom for sjølvinnsikt; Mona er ikkje berre suveren. Ein kosteleg scene der ho på skitur viser trass på linje med ein treåring, er ei manifestering av dette.

Einsidig og nyansert

Ei innvending er at personane kan bli vel eindimensjonale. Thomas og Alva flyttar for ein periode inn hos Mona etter ein vasskade heime. Her set dei frå seg skitne koppar og tallerkenar og anna rot overalt, og bidrar ikkje med noko husarbeid. Dei sit mest i sofaen med kvar sin skjerm.

Svigerdottera går rundt i sine pusete kosedrakter og vil ikkje ete halvparten av all den gode maten Mona lagar, av omsyn til fosteret. Alma kan seie slikt til svigermora: «Du vet at det er mye enklere å rydde opp etter middagen hvis man holder det ryddig underveis, mens man lager maten?» Eg tenker: Er det mogleg å vere så freidig, og så blotta for sjølvinnsikt? Alma er berre stupid, Thomas er berre tøffel, venene til Alma er fnisande, utspjåka idiotar, Mona er (mest) sjølvrettferdig.

Men i satirens namn er karikatur lov. For meg blir det viktig å lese romanen som satire, skal eg godta det einsidige. Då er det òg frydefull lesing. Som når Mona omsider klikkar, noko som berre fører til at ho blir endå meir isolert.

Dessutan er Baugstø ein kløppar til å la replikkane tale (!). Gjennom Monas blikk kjenner lesaren korleis dei urimelege ytringane som haglar rundt henne frå alle kantar, rammar henne, parkerer ho som menneske, eit menneske med kjensler, tankar og meiningar. Og eigenverd.

Skildringa av forholdet mellom Mona og venninna Annemor byr på nyansar som ikkje blir dei andre til del. Dei to går gjennom opp- og nedturar i tidsrommet romanen går føre seg i, og det blir til ei forteljing om at det går an å kome seg gjennom relasjonelle flokar, ved eigeninnsats.

Det doble perspektivet

Evil grandma er ein roman om generasjonsmotsetningar, om noko vi har mista (skamkjensle) og noko vi har fått (instagramkontoar for bestemødrer). Og at kanskje går det likevel ei grense for kor sømmelege vi bør vere, og ei grense for kva bestemødrer skal dele på sosiale medium. Skru på harselasfilteret og døm sjølv.

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er forfattar, nordist og fast bokmeldar i Dag og Tid. 

Emneknaggar

Fleire artiklar

Opprørssoldatar ved ei brennande kiste i mausoleet til Hafez al-Assad, som styrte Syria frå 1970 til han døydde i 2000. Mausoleet til den tidlegare diktatoren står i landsbyen Qardaha i Latakia-provinsen nordvest i landet.

Opprørssoldatar ved ei brennande kiste i mausoleet til Hafez al-Assad, som styrte Syria frå 1970 til han døydde i 2000. Mausoleet til den tidlegare diktatoren står i landsbyen Qardaha i Latakia-provinsen nordvest i landet.

Foto: Aaref Watad / AFP / NTB

Samfunn

I oska etter Assad

Ikkje alle i Syria jublar over at diktaturet har falle.

Per Anders Todal
Opprørssoldatar ved ei brennande kiste i mausoleet til Hafez al-Assad, som styrte Syria frå 1970 til han døydde i 2000. Mausoleet til den tidlegare diktatoren står i landsbyen Qardaha i Latakia-provinsen nordvest i landet.

Opprørssoldatar ved ei brennande kiste i mausoleet til Hafez al-Assad, som styrte Syria frå 1970 til han døydde i 2000. Mausoleet til den tidlegare diktatoren står i landsbyen Qardaha i Latakia-provinsen nordvest i landet.

Foto: Aaref Watad / AFP / NTB

Samfunn

I oska etter Assad

Ikkje alle i Syria jublar over at diktaturet har falle.

Per Anders Todal
Ein mann trakkar på ein plakat av Bashar al-Assad i Damaskus.

Ein mann trakkar på ein plakat av Bashar al-Assad i Damaskus.

Foto: Amr Abdallah Dalsh / Reuters / NTB

KommentarSamfunn
Cecilie Hellestveit

Uviss lagnad for Syria

Det store spørsmålet no er kva som vil skje framover i Syria, etter at opposisjonen overraskande fort tok over heile det regimekontrollerte Syria nesten utan militær motstand.

Andrea Bræin Hovig og Tayo Cittadella Jacobsen i rollene som Marianne og Tor, som møtest på Nesoddferja.

Andrea Bræin Hovig og Tayo Cittadella Jacobsen i rollene som Marianne og Tor, som møtest på Nesoddferja.

Foto: Arthaus

FilmMeldingar
Brit Aksnes

Leiken kjærleik

Alle gode ting er faktisk tre, om du lurte på om trilogien til Dag Johan Haugerud held heilt til mål.

Finansminister og leiar for Senterpartiet Trygve Slagsvold Vedum på landsstyremøtet i år. Partiet har falle kraftig på dei nyaste meiningsmålingane.

Finansminister og leiar for Senterpartiet Trygve Slagsvold Vedum på landsstyremøtet i år. Partiet har falle kraftig på dei nyaste meiningsmålingane.

Foto: Thomas Fure / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

– Populisme er ikkje noko å vere redd for

Trass i dårlege meiningsmålingar har statssekretær Skjalg Fjellheim trua på at Senterpartiet har den beste politikken for Noreg.

Lysspel på fasaden av Notre-Dame 6. desember,  fem og eit halvt år etter brannen som la katedralen i ruinar.

Lysspel på fasaden av Notre-Dame 6. desember, fem og eit halvt år etter brannen som la katedralen i ruinar.

Foto: Sarah Meyssonnier / Reuters / NTB

Feature

Frå oskehav til lysfest

PARIS: Notre-Dame kan atter bevege, forkynne og forføre.

Bjørn Kvalsvik Nicolaysen
Lysspel på fasaden av Notre-Dame 6. desember,  fem og eit halvt år etter brannen som la katedralen i ruinar.

Lysspel på fasaden av Notre-Dame 6. desember, fem og eit halvt år etter brannen som la katedralen i ruinar.

Foto: Sarah Meyssonnier / Reuters / NTB

Feature

Frå oskehav til lysfest

PARIS: Notre-Dame kan atter bevege, forkynne og forføre.

Bjørn Kvalsvik Nicolaysen

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis